حسن عبدالهی: سرپناه و به عبارت امروزی «مسکن» از دیرباز و همواره به عنوان یکی از نیازهای اصلی بشر مطرح بوده و در عصر حاضر این نیاز به واسطه توسعه و گسترش روزافزون پدیده شهرنشینی و تمرکز امکانات و زیرساخت ها در مناطق شهری به یک دغدغه و در بسیاری موارد معضلی غیر قابل حل برای عموم جامعه بدل شده است.
این معضل در جامعه ایرانی نیز در دوره ها و اعصار مختلف با شدت و ضعف های متفاوتی وجود داشته و اجرای طرح های مختلف تحت عناوینی چون مسکن محرومان و مستضعفان، مسکن مهر و یا مسکن ملی پس از پیروزی انقلاب اسلامی و در دولت های مختلف نیز برای حل همین مشکل و معضل مطرح و اجرا شده اند، طرح هایی که شاخص ترین آنها را باید مسکن مهر دانست که هر چند زمینه ساز خانه دار شدن بخشی از جمعیت قشر متوسط به پایین جامعه ایرانی شد اما ضعف های اجرایی آن گاه بر این حسن مهم چربش و غالبیت یافت.
طرح مسکن ملی نیز طرحی است که در دولت دوازدهم با هدف پاسخ به نیاز مسکن در سطح جامعه تعریف شد و هر چند به ادعای مسئولان وقت قرار بود بخش قابل توجهی از مردم نیازمند خانه را خانه دار کند اما به دلیل عدم اعتقاد واقعی بدنه دولت سابق به اجرای چنین طرح هایی در عمل با کندی هر چه تمام پیش رفت.
این رویه در دولت سیزدهم نیز به نوعی تداوم یافته و وعده ساخت یک میلیون مسکن در سال یکی از مهمترین شعارهای انتخاباتی ابراهیم رئیسی در رقابت های انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ بود، وعده ای که قانون جهش تولید مسکن برای تحقق آن ابلاغ شد و به تصویب دولت و شورای نگهبان و شورای عالی مسکن نیز رسید.
ساخت سالانه ۵۰ هزار واحد مسکن ملی نیز سهمیه آذربایجان شرقی از این طرح بوده، طرحی که بنا بر اعلام مجموعه راه و شهرسازی نفرات ثبت نامی استان در آن حدود ۲۸۵ هزار نفر بوده که کم‌تر از ۴۵ هزار نفر از این ثبت نام کنندگان تأییدشده اند و از این بین نیز ۱۹ هزار و ۵۰۰ نفر متقاضی مؤثر هستند.
استاندار آذربایجان شرقی: اجرای پروژههای مسکن عقب هستیم
با وجود این آمار و ارقام و فارغ از نسبت و تناسب های آنها، موضوعی که اخیرا در خصوص مسکن ملی آذربایجان شرقی خبرساز شده، یک بام و دو هوای مسئولان اجرایی و دست اندرکاران حوزه مسکن بر سر عقبماندگی استان در این بخش است به طوری که استاندار در جمع اعضای شورای مسکن آذربایجان شرقی، عدم نظارت و پیگیری را علت اصلی عقبماندگی در اجرای پروژههای مسکن دانسته و گفته است: توجه به نوسازی بافت فرسوده و پروژههای خودمالکی می‌تواند بخش عمده‌ای از این عقبماندگی را جبران کند.
عابدین خرّم افزوده است: طبق برنامه‌ریزی‌ها برای دو سال اول دولت، باید ساخت ۱۰۰ هزار واحد مسکن در استان شروع می‌شد و بخش عمده آن نیز رو به اتمام می‌بود اما امروز ۷۷ هزار واحد مسکن در استان در حال ساخت است و تعداد واحدهای در حال اتمام نیز بسیار اندک است.
وی علت این عقبماندگی را عدم پیگیری تصمیمات دانسته و تاکید کرده است: مشکل استان ما مشکل نظارت و پیگیری است و هیچ مدیری نمی‌خواهد خود را هزینه کند که دود این کار هم به چشم مردم می‌رود.
استاندار آذربایجانشرقی خاطرنشان کرده است: ۸۰ درصد کارها مربوط به نظارت و پیگیری است و مشکل این است که جلسات را تبدیل به کار کرده‌ایم؛ تصمیم‌گیری در جلسات اگر پیگیری نشود و نظارت بر روند اجرا صورت نگیرد هیچ نتیجه‌ای نخواهد داشت و فعالیت‌ها و تلاش‌های شبانه‌روزی باید هدفمند و برنامه‌ریزی‌شده باشد و در زمان مشخص به نتیجه برسد.
وی در مورد راهکارهای پیشرفت پروژههای مسکن نیز گفته است: آذربایجانشرقی یکی از استان‌های نخست در بحث بافت فرسوده است که یک فرصت برای احداث مسکن به شمار می‌رود چون در بافت‌های فرسوده هم زیرساخت‌ها آماده است، هم تسهیلات و هم متقاضیان آماده ساخت هستند و شهرداری و سایر دستگاه‌ها نیز همکاری می‌کنند و بنابراین بحث نوسازی بافت فرسوده را باید جدی بگیریم.
خرم خاطرنشان کرده است: راهکار مهم دیگر در بخش مسکن، توجه ویژه به پروژههای خود مالکی است که دولت در این راستا آماده ارائه تسهیلات و مجوزهای لازم است و مردم نیز می‌توانند واحد مسکونی را مطابق دلخواه خود بسازند.
مدیر کل راه و شهرسازی آذربایجان شرقی: هیچ عقب ماندگی درحوزه مسکن ندارد
اما گویا این انتقادات به مذاق مدیر کل راه و شهرسازی آذربایجان شرقی خوش نیامده و امیر بخشی‌‍زاده درست یک روز پس از سخنان عابدین خرم با اظهار اینکه آذربایجان شرقی هیچ عقب ماندگی درحوزه مسکن ندارد، گفته است: در خصوص تامین زمین با چالش مواجه نیستیم و برای سایر متقاضیان نیز تامین زمین انجام می‌شود.
وی با بیان اینکه آذربایجان شرقی در واگذاری قطعات گروهی و انفرادی رتبه ۱۶ کشوری را دارد، خاطر نشان شده است: در خصوص طرح های بازآفرینی نیز با توجه به سیاست طرح تشویقی در بافت فرسوده شهری تبریز که از استقبال خوب شهروندان برخوردار بوده، با برنامه ریزی ویژه در حوزه بازآفرینی توانستیم به رتبه پنجم کشوری دست یابیم.
بخشی زاده در خصوص وضعیت نهضت ملی مسکن در آذربایجان شرقی نیز اظهار کرده است: خصوصا در مورد زیرساخت های موجود که هزینه های بسیاری را شامل می شود باید حمایت های بیشتری در بافت های فرسوده صورت گیرد تا شهروندان بتوانند از خدمات بیشتری برای بازسازی این بافت ها برخوردار شوند.
وی خاطرنشان کرده است: تامین زمین مسکن ملی در استان شرایط مناسبی دارد و با استفاده از روش‌های گوناگون از جمله الحاق اراضی به محدوده شهرها شهرک سازی زمین مورد نیاز برای متقاضیان تا حد زیادی تامین شده که در این زمینه نیز توانستیم رتبه هفت کشوری تحویل زمین را کسب کنیم.
مدیر کل راه و شهرسازی در خصوص واگذاری ۱۵۰ قطعه زمین مسکونی طرح قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت نیز گفته است: در آذربایجانشرقی نزدیک یک هزار نفر واجد شرایط وجود دارد که حدود ۵۲۰ قطعه در حال آماده‌سازی است که از این تعداد ۱۵۰ قطعه آماده و به خانواده های دارای سه فرزند یا بیشتر تحویل داده شده است.
وی گفته است: در سفر دوم رئیس جمهور ۱۱ هزار و ۵۴۲ واحد مسکونی به مردم تحویل داده شد که این امر حاکی از اهتمام لازم برای ساخت و اتمام طرح های مسکن ملی است و ۷۷ هزار و ۱۷۴ هزار واحد نهضت ملی مسکن نیز در مرحله شروع عملیات اجرائی هستند و همچنین تلاش می کنیم با احداث سه شهرک در اطراف تبریز بتوانیم بستر مناسبی را برای ساخت خانه های تک واحدی برای شهروندان ارائه کنیم.
اظهارات متناقض فوق در خصوص عقب ماندگی یا پیشرفت بالای طرح مسکن ملی در آذربایجان شرقی در حالی مطرح می شود که موضوع مکان یابی برای اجرای بخشی از واحدهای این طرح نیز با چالش ها و ابهاماتی روبرو بوده و بخش قابل توجهی از چند هزار نفر از ثبت نام کنندگان برای مسکن ملی در شهر جدید شهریار حتی امروز هم در بلاتکلیفی هستند.
چرا که به گفته مسئولان راه و شهرسازی به دلیل مشکلاتی نظیر قیمت بالای زمین در این شهرک به واسطه عواملی چون تملک بخشی ظاهرا خصوصی بر زمین های این منطقه، تحویل زمین یا واحد در این شهر جدی به متقاضیان در هاله ای از ابهام قرار دارد و همه این موارد دست به دست هم می دهند تا مردم بین یک بام مسکن ملی و دو هوای مسئولان آذربایجان شرقی بر سر اجرای این طرح سردرگم بمانند.
