حسن عبدالهی: تبریز، کهن شهری که با چند صد مشاهیر و مفاخر مدفون در مقبره الشعرایش، با عمارت ساعت به عنوان مظهر شکل گیری نخستین بلدیه و در واقع مدیریت نوین شهری ایران، با ربع رشیدی نخستین و بزرگترین دانشگاه بینالمللی ثبت شده در جهان و نمادی از قدمت شکوه فرهنگ و تمدن ایرانی، با ائلگلی و فضای دل انگیز و فرح بخش تفرجگاه درون شهریاش، با بزرگترین بازار مسقف جهان و قلب تپنده اقتصادی و تجاری ایران در عصر رونق جاده ابریشم و بسیاری ویژگیها و مشخصههای انحصاری دیگرش شناخته میشود.
این کهن شهر دیروزهای تاریخ و کلانشهر این روزها که وقتی نامش برده میشود، عناوینی چون شهر بدون گدا و توسعه یافتهترین شهر ایران نیز برای تعریف و توصیفش کاربرد دارند، البته به یک مشخصه مهم نیز شهره و بنام است و آن چیزی نیست جز شهر چالهها، عنوانی غیررسمی که وجه تسمیهاش را وامَدار چالههای گودال مانند در سطح معابر و خیابانهای شهر است، چالههایی که بسان قارچهای خودروی در جای جای معابر، کوچهها و خیابانهای تبریز حضور دارند و این حضور آنقدر مستمر و تکراری شده که به نوعی شهروندان تبریزی این مهمان ناخوانده و نامبارک را عضوی جدایی ناپذیر از واقعیت زندگی شهری خود میدانند.
این ویژگی خیابانها و معابر تبریز تا جایی پررنگ و شاخص است که حتی میتوان گفت شهرت و تبحر رانندگان تبریزی در حرکات غیرقابل پیشبینی حین رانندگی و دست فرمان بیرقیبشان در رد کردن موانع، مرهون و مدیون همین چالههای پرشمار و یهویی است، وصلههای ناجوری که البته شهردار تبریز ۲۰ بهمن سال گذشته وعده بدرقه آنها را داده و به گفته یعقوب هوشیار قرار بود معابر بالای شش متری تبریز تا چهار ماه آینده یعنی تا خرداد ۱۴۰۲ هیچگونه چالهای نداشته باشد(http://fna.ir/1u7ffq).
اما اکنون و با تمام شدن خرداد ۱۴۰۲ و به صدا درآمدن زنگ هشدار سررسید وعده شهردار تبریز که از پیشبینی تخصیص اعتبارات ۱۳۰۰ میلیارد ریالی برای چالهزدایی معابر سطح شهر در بودجه سال ۱۴۰۲ خبر داده بود، وی از تغییر موعد این وعده و آغاز نهضت آسفالت طی روزهای آینده سخن می گوید: در نهضت آسفالت شعارمان این است که هیچ چالهای در معابر چهار متری و شش متری وجود نخواهد داشت (http://www.shahryarnews.ir/news/95806/).
هوشیار اخیراٌ در دور چهارم قرارهای خدمت شهرداری تبریز که در حوزه منطقه دو برگزار شده، بدون اشاره به وعده قبلی خود در مورد حذف چاله ها در بهمن سال گذشته اظهار کرده است: زمان محدودی داریم و تا پایان شهریور هیچ گونه چالهای در معابر شهری وجود نخواهد داشت.
اشاره شهردار تبریز در خصوص کوتاه بودن فصل کاری به ویژه در حوزه عمرانی نکته ای بجا و درست است و همین محدودیت زمانی اثرات خود را بر کمیت و کیفیت اجرای پروژه ها می گذارد و نتیجه آن را می توان به وضوح در وضعیت نابسامان آسفالت معابر و خیابان های تبریز و آن هم با وجود داستان تکراری نهضت و انقلاب های آسفالت ریزی در ایام و فصول مختلف سال دید.
موضوع قابل توجه در این میان اینکه با وجود اذعان همه مسئولان و دست اندرکاران به این محدودیت و لزوم اجرای پروژه های عمرانی در بازه سه تا چهار ماهه بین بهار و تابستان در تبریز به کرات و تکرار شاهد ترمیم و آسفالت ریزی معابر و خیابانها در فصول سرد و حتی در زیر برف و باران بودهایم و این یکی از مواردی است که مردم در نقد وضعیت آسفالت معابر سطح شهر انگشت اتهام خود را به سمت آن نشانه میروند.
وضعیت نامطلوب آسفالت در تبریز معلول دلایل مختلفی است که عضو شورای شهر تبریز عواملی چون عدم رسیدگی مطلوب به وضعیت آسفالت سطح شهر و نمک پاشی غیر اصولی زمستانه در سال های گذشته، انجام غیرکارشناسی پروژه های ترمیمی، افزایش قیمت قیر، عدم برابری عرضه و تقاضا با وجود افزایش میزان تولید آسفالت از روزانه ۲۰۰ تن به یکهزار تن، موانع و مشکلات فنی همچون فصل کاری محدود برای آسفالت ریزی و استقرار کارخانه تولید آسفالت تنها در یک نقطه از تبریز را از مهمترین این عوامل می داند.
حجت الاسلام سیدکاظم زعفرانچیلر در گفت و گو با خبرنگار فارس از اجرایی شدن مصوبه شورای شهر برای احداث کارخانه دوم آسفالت در تبریز طی ماههای آینده خبر داده و امیدوار است با نهایی شدن این امر در ماه های آینده علاوه بر افزایش کمی و کیفی تولید آسفالت، شاهد تسریع روند چاله زدایی سطح شهر نیز باشیم.
البته در کنار نقش و تاثیر رویکرد شهرداری در کیفیت و کمیت آسفالت ریزی سطح شهر نباید از یک عامل اساسی دیگر در وضعیت غیرقابل دفاع فعلی آسفالت تبریز غفلت کرد و آن چیزی نیست جز عدم هماهنگی دستگاههای خدمات رسان با مجموعه شهرداری برای ایجاد، توسعه و یا ترمیم زیرساختهایی چون شبکههای گاز، آب، برق و تلفن، ناهماهنگی که خود را در تخریب خیابانها و کوچههای تازه آسفالت شده نشان میدهد.
در توصیف این ناهماهنگیها حتی گاهی چنین به نظر میرسد که این دستگاهها نفراتی را مامور کردهاند تا بلافاصله پس از هر آسفالتریزی جدید یا ترمیم چالههای موجود در سطح شهر، موقعیت محل مذکور را گزارش کنند و اکیپ ادارات و دستگاههای مربوطه با عناوینی چون لولهکشی و لولهگذاری یا توسعه شبکه و نظایر آن در محل حاضر شده و حسرت استفاده از یک مسیر استاندارد با آسفالتی سالم و حداقلی را به دل شهروندان تبریزی بگذارند.
خروجی و نتیجه این رویکردها و البته ناهماهنگیهای بین بخشی در اجرای پروژههای آسفالت ریزی تبریز در وضعیت نامطلوب خیابانها و معابر سطح این شهر به وضوح قابل مشاهده است، وضعیتی که همواره انتقاد و گلایه شهروندان را به دنبال داشته اما با وجود وعدههای متعدد مدیران متعدد در دورههای مختلف و البته هزینه کردها و اجرای پروژههای مختلف تحت عناوینی چون نهضت و انقلابهای آسفالت ریزی، آنچه نصیب تبریز و تبریزیها شده، معطلیهای چند ساعته در ترافیک و راهبندانهای طولانی حاصل از جراحی آسفالت خیابانها بوده و البته چالههایی که با وجود همه این اقدامات پر نمیشوند، بلکه از وعدهای به وعده دیگر منتقل میشوند.
