به گزارش تریبون تبریز، مرد جوان تبریزی که روزی در اثر حادثه سه انگشت دست راستش را از دست داد، فکر نمی‌کرد روزی از راه می‌رسد که بتواند برای خودش و سایر افرادی که مثل او معلولیت دارند انگشت و دست مصنوعی بسازد و علاوه بر آن کشور استرالیا با یک شرط خواهان محصولات تولیدی‌اش می‌شود و او شرط و شروط این کشور را رد کرده و قاطعانه می‌گوید به اینکه نام کشورم ایران روی محصولاتمان حک شود افتخار کرده و حاضر نیستم محصولات خود را با نام کشور استرالیا تولید کنم.
در خرداد ماه سال گذشته وقتی برای اولین بار با آقای امیر پایدار ثانی همان مرد جوان تبریزی که مدیر عامل شرکت دانش بنیان ” بهبود عضو ثانی” است صحبت کردم روایت آن روز تلخ را نوشتم و اینکه چگونه غم دنیا بر دلش آوار شده بود و سرانجام به کمک پزشکان و تلاش شبانه‌روزی خود توانست انگشت مصنوعی برای خودش بسازد و سپس دامنه فعالیت‌هایش را چنان گسترده کند که برای سایر افرادی که در اثر حادثه انگشت و دست خود را از دست داده‌اند بتواند دست و انگشت مصنوعی بسازد.
او سال گذشته برایم تعریف کرد در آینده نزدیک به لطف خدا و به کمک متخصصان این شرکت موفق می‌شویم دست الکترونیکی تولید کنیم که فناوری پیشرفته و خیلی پیچیده‌ای دارد و توسط سیگنال‌های مغزی کنترل می‌شود و قابل رقابت با تولیدات کشورهای اروپایی است.
در یک عصر پاییزی تلفن همراهم زنگ می‌خورد و آقای پایدار ثانی پشت خط است با صدایی خوشحال که معلوم است نشان از یک موفقیت بزرگ دارد سلام و احوالپرسی کرده و می‌گوید” یادتان است سال گذشته قول دادم به زودی کار تولید دست الکترونیکی را تمام می‌کنیم؟ امروز همان آینده نزدیک است”.
برای اطلاع از روند ساخت دست الکترونیکی قرار مصاحبه برای صبح روز بعد در دفتر شرکت هماهنگ می‌شود.
ساعت ۹ صبح در مرکز رشد دانشگاه علوم پزشکی تبریز در دفتر شرکت حاضر می‌شوم. در این مرکز رشد تعدادی از شرکت‌های دارویی نیز مستقر هستند.
به محض ورود، دست‌های مصنوعی که در سایزها و انواع مختلف روی میز کار قرار گرفته توجهم را جلب می‌کند.
تک به تک آنها را نگاه می‌کنم. دست مصنوعی زنانه با روکش پوست و انگشتری که در دست دارد و ساعت مچی سفید رنگ کاملا طبیعی به نظر می‌رسد.
به طرف میز دوم بر می‌گردم دست الکترونیکی با پنج انگشت و پوشش سیاه رنگ به زیبایی تمام باز و بسته می شود. بدون اینکه صدایی داشته باشد.
دست الکترونیکی ۵ انگشتی
آقای پایدار این همان دست الکترونیکی است که با سیگنال‌های مغزی کار می‌کند؟ بله دست الکترونیکی پنج انگشتی با قابلیت کنترل از سیگنال‌های مغزی به لحاظ تکنولوژی ساخت و فرآیند تولید بسیار پیچیده است.
همان طور که به نحوه باز و بسته شدن دست الکترونیکی نگاه می‌کنم می‌پرسم برای ساخت این محصول چه فاکتورهایی لازم است؟ او در حالی که دست الکترونیکی زنانه را در دست گرفته می‌گوید: در تولید دست الکترونیکی موارد متعددی برای افراد ملاک است که باید در فرآیند تولید رعایت شود.
فاکتورهای ظاهری
از جمله فاکتورها که برای مددجویان خیلی مهم است وزن محصول، ظرافت و فرم ظاهری و عملکرد آن است تا یک فرد بتواند کارهای روزانه‌اش را با دست الکترونیکی انجام بدهد. فاکتور مهم بعدی بی‌صدا بودن محصول است.
در اندام مصنوعی تمام این فاکتورها باید لحاظ شود در غیر این صورت فرد استفاده کننده تمایلی برای استفاده از آن ندارد. لحاظ کردن همه این فاکتورها کار متخصصان طراحی را صد برابر سخت‌تر می‌کند.
فاکتورهای مهمی که ذکر شد در داخل یک محصول با حجم کوچک گنجانده شده و باعث می‌شود ما بتوانیم دستی که با سیستم‌های مغزی کنترل می‌شود به بازار هدف عرضه کنیم.
فاکتورهای فنی
خب این مواردی که اشاره کردید به جنبه زیبایی ظاهری دست الکترونیک مربوط است از نظر فنی چه مواردی باید رعایت شود؟
تولید دست الکترونیکی به لحاظ الکترونیکی و مکانیکی فرآیند خیلی پیچیده‌ای دارد، اندازه‌گیری فشار لازم در هر انگشت، قدرت لازم در هر دو دست یا مجموع انگشتان، استحکام و قدرت پردازش و آنالیز سیستم های مغزی، سرعت باز و بسته شدن انگشتان دست و … فاکتورهای فنی هستند و ما تمام این حرکت‌ها را مورد بررسی قرار داده و محصولی تولید کرده‌ایم تا این فرآیندها را به خوبی انجام دهد و در نهایت کاوری روی محصول کشیده می‌شود تا زیبایی کامل و نهایی را داشته باشد.
همچنان به دست‌های مصنوعی سیلیکونی خیره شده‌ام لابه لای دست‌ها تک انگشتی توجهم را به خود جلب می‌کند انگشت را کف دستم می‌گذارم در حالی که نگاه مشتری پسندانه به آن می‌کنم می‌گویم آقای پایدار این دست‌های تولیدی کپی‌برداری از شرکت‌هایی نیست که سابقه فعالیت خیلی بیشتری نسبت به شما دارند؟ او لبخند زنان می‌گوید: در سطح دنیا شرکت‌هایی در حوزه پروتز کار می‌کنند مثل کشور آلمان که قدمت بیش از ۱۰۰ سال دارند، شرکت‌هایی در آمریکا فعالند که قدمت ۹۰ ساله دارند و چند شرکت دیگر که سابقه فعالیت طولانی‌تری در این زمینه دارند.
نکته مهم در این زمینه اینکه ما محصولی تولید می‌کنیم که از لحاظ رنگ پوست، زیبایی و عملکردی ۱۰۰درصد مشابه محصول خارجی است و فردی که آن را استفاده می‌کند با اطمینان خاطر بگوید که این محصول را می‌پذیرم.
محصولات ما کپی‌برداری یا مهندسی معکوس شده نیست
یکی از دوستان ما یک قطعه‌ای از دست الکترونیکی را به یکی از دوستانش در اروپا فرستاده بود و او به شدت تعجب کرده بود که شما در ایران چطوری این محصول را می‌سازید و حرفی برای گفتن دارید.
ما به محصولات خارجی نگاه می‌کنیم و سپس مطالعه و تحقیقات مرتبط را شروع کرده و با استفاده از متریال‌هایی همچون علم الکترونیک و مکانیک که خودمان داریم آن را تولید می‌کنیم.با افتخار عرض می‌کنم صفر تا ۱۰۰ تولید این پروتزها در ایران صورت گرفته و محصولات ما کپی برداری یا مهندسی معکوس شده نیست.
بخش الکترونیک، مکانیک، مهندسی مواد، پوست و زیبایی، تولید قطعات فلزی و همه توسط متخصصان این شرکت طراحی و تولید شده و به لحاظ فنی، زیبایی و عملکرد با فرهنگ کشورمان بومی سازی شده است.
روند تولید محصول از انگشت مکانیکی به دست مکانیکی رسیده و اکنون دست مکانیکی به دست الکترونیکی تبدیل شده که با استفاده از دگمه شصتی کار می‌کند و حالا متخصصان توانمند این شرکت آنقدر فناوری دست الکترونیکی را بالا برده‌اند که دست الکترونیکی با قابلیت کنترل دگمه شصتی به قابلیت کنترل از سیگنال های مغزی رسیده است.
بخش مکانیکی به قسمت الکترونیکی کمک کرده و آن هم به قسمت پوست و زیبایی کمک کرده و زنجیره وار به هم متصل است تا به یک پایداری برسد تا یک فرد مصدوم یا جانباز از این محصول استفاده می کند دغدغه خدمات پس از فروش نداشته باشند.
مدیر عامل شرکت دانش بنیان بهبود عضو ثانی ادامه می‌دهد: فردی که از دست الکترونیکی استفاده می‌کند مطمئن است اگر این محصول نیاز به تعمیر داشته باشد می‌تواند با مراجعه به این شرکت آن را تعمیر کرده و از این موضوع خیالش راحت است.
وسط صحبت‌هایمان اجازه می‌خواهم تا به کارگاه تولید رفته و آنجا را نیز ببینم. کارگاه تولید هم در بخش دیگری از مرکز رشد دانشگاه علوم پزشکی قرار دارد.
وارد کارگاه می‌شوم یکی از همکاران فنی مشغول کار است، در اینجا نیز قالب‌های مختلفی از دست و انگشت روی میز کار و قفسه‌ها وجود دارد. قالب دستی که فقط دو انگشت دارد، دستی که از مچ قطع شده و قالب خاصی دارد، دستی که به طور مادرزادی رشد نکرده و …
شما برای همه این دست‌ها انگشت ساخته‌اید؟
بله برای تعدادی از افراد انگشت مکانیکی و دست مکانیکی ساخته شده و برای تعدادی دیگر قالب‌گیری شده و در مرحله ساخت است.
خب از دست الکترونیکی دور نشویم از چه سالی تولید دست الکترونیکی آغاز شد و از کدام مرکز مجوز تولید گرفته‌اید؟
پروسه تولید دست الکترونیکی به طور غیرمستقیم از سال ۱۳۸۹ شروع شده و از سال ۱۳۹۰ به صورت مستقیم و خیلی جدی تحقیقات و پژوهش را انجام داده و وارد مرحله تولید شده‌ایم.
۳۲ بار آزمون و خطا
از سال ۱۳۹۹ تا سال جاری ۳۲ نوع دست الکترونیکی با روش‌ها و عملکردهای مختلف ساختیم، ۳۲ نوع آزمون و خطا انجام شد تا اینکه در دست الکترونیکی نوع سی و سوم از نظر مکانیکی، الکترونیکی و پردازش ذهنی به پایداری و ثبات رسانده و حاصل تلاش شبانه‌روزی متخصصان ما دست الکترونیکی فعلی است و قطعا این دست را نمی‌توانستیم با یک بار ساخت به مرحله نهایی برسانیم.
لازم است اشاره کنم از سال ۱۳۹۶ به صورت مستقیم روی فاکتورهای زیبایی محصول کار شده است.
ما برای تولید از اداره کل تجهیزات پزشکی و سازمان غذا و دارو علوم پزشکی مجوز گرفته‌ایم.
تا حالا به این موضوع فکر کرده‌اید وقتی می‌خواهید یک کاری انجام دهید اول چه اتفاقی می‌افتد، مثلا می‌خواهید لامپ اتاق را خاموش کنید یا گوشی خود را بردارید و به شارژ بزنید یا خیلی ساده‌تر می‌خواهید دست خود را باز و بسته کنید؟ انقدر این کارها را از روی عادت و شاید غیر ارادی انجام داده‌ایم که یادمان می رود اول از همه مغز فرمان می‌دهد و بعد ما آن را انجام می‌دهیم.
آقای پایدار با طرح این سووال ادامه می‌دهد در حالت عادی وقتی یک فرد سالم انگشت خودش را باز و بسته می‌کند چه فرآیندی صورت می‌گیرد؟ در ابتدا مغز یک دستوری صادر می‌کند، این دستور پالس الکتریکی تولید می‌کند که در تمام سطح بدن و در درون عصب‌های ما جاری است.
وقتی فردی که انگشت دستش قطع شده و ما برای او انگشت می‌سازیم ابتدا مدارهای الکتریکی ساخته می‌شود و فرمان صادرشده از مغز را دریافت می‌کند که این قسمت پروسه بسیار پیچیده تولید است که بتواند سیگنال‌های مغزی را به طور تمیز دریافت کند. این سیگنال‌ها بسیار ضعیف است به این راحتی متوجه نمی‌شود که چنین پالس‌هایی در سطح بدن و درون رشته‌های عصبی جاری است. این جریان‌های الکتریکی پالس‌های مغزی را می‌گیرند و تقویت می‌کنند و این پالس‌های تقویت شده را بدون نویز به مدارهای آنالیز می‌فرستند و آنها را می‌گیرند و تفکیک می‌کنند و به موتورهایی که در هر انگشت تعبیه شده می‌فرستند و موتورها حرکت می‌کنند.
دریافت سیگنال‌های مغزی بسیار پیچیده است که دستگاهی بتواند بدون نویز این فعالیت را انجام دهد.
دست‌های مصنوعی الکترونیک در چند نوع ساخته شده‌اند؟
دست‌های الکترونیکی در ۳۲ نوع مختلف ساخته شده است.
نوع اول: دست‌های الکترونیکی که با دگمه شصتی کار می‌کند برای افرادی که به هر دلیلی سیستم عصبی ندارند. افرادی که دچار سوختگی شده و سیگنال‌های عصبی را از دست داده‌اند.
نوع دوم: دست الکترونیکی پنج انگشتی که با فرمان مغزی کار می‌کند، وقتی مغز دستور می‌دهد که انگشت‌ها باز و بسته می‌شود و فرماندهی آگاهانه است.
نوع سوم: دست الکترونیکی چهار انگشتی است.
نوع دیگری از دست الکترونیکی تولید شده که دارای حس است و دست دیگری که مقدار فشار وارد شده بر یک جسم را می‌فهمد.
عملکرد دست الکترونیکی بسیار حائز اهمیت است، در یک حالت برای تمام انگشتان برای کنترل انگشت یک موتور تعبیه شده که مچ کردن حرکت‌های پنج انگشت خودش پروسه خاصی دارد که با نظم باز و بسته شوند.
مدل دیگر یک موتور برای کل انگشتان دست استفاده شده که قدرت خیلی بالایی دارد. مثلا یک فرد وقتی یک لیوان خالی بر می‌دارد فشار وارد بر آن متفاوت‌تر از لیوانی است که پر است.
در تولید دست الکترونیکی باید همه این موارد محاسبه و آنالیز شود. این پیچیدگی دست الکترونیکی است.
می‌توانیم بگوییم به لحاظ عملکرد با شرکت‌هایی که بیش از ۱۰۰سال قدمت دارند قابل رقابت هستیم و تمامی اِلمان‌هایی که برای دست الکترونیکی نیاز است در تولید این محصول رعایت شده است.
معمولا افرادی که به شما مراجعه می‌کنند چه معیارهایی را برای استفاده از محصولات در نظر می‌گیرند؟
افراد معلول، مصدوم و جانبازان عزیز جزو جامعه هدف ما هستند. معمولا افرادی که در اثر تصادف یا حادثه دچار قطع عضو شده‌اند یا به صورت مادرزادی انگشت یا دست آنها رشد نکرده به ما مراجعه می‌کنند. آنها می‌پرسند رنگ پوست دست ما چطوری می‌شود؟ معیارهایی مانند وزن، حجم، فرم دست و صدای آن از مهم ترین فاکتورهایی است که افراد بر روی آن تاکید می‌کنند.
از کشورهای خارجی چطور؟
افراد زیادی از کشورهای همسایه و مخصوصا عراق به ما مراجعه می‌کنند چون با کشورهای همسایه مراودات فرهنگی، اجتماعی و سیاسی نزدیکی داریم و اولین محلی که می‌آیند تهران است.البته تعدادی هم از کشورهای اروپایی و استرالیا برای خرید و استفاده از محصولات ما مراجعه کرده‌اند.
کار ما سفارشی‌سازی است. افرادی که از کشورهای دیگر به ما مراجعه می‌کنند باید مدتی در ایران ساکن شوند تا محصول دلخواه آنها تولید شود.
راستی شرط و شروط کشور استرالیا برای همکاری با شما چه مواردی بود؟
از کشور استرالیا دعوت کرده بودند تا ما در آن کشور مستقر شویم فقط به شرط اینکه دست الکترونیکی را به اسم آن کشور تولید کنیم نه به اسم کشورمان ایران و ما با صراحت دعوت آنها را رد کردیم و گفتیم به اینکه نام کشورمان روی محصولات تولیدی ما حک شود افتخار می‌کنیم.
آقای پایدار ثانی در پایان صحبت‌های خود با تاکید بر اینکه استفاده از پروتز یک موضوع روانی و پذیرشی است می گوید: دست الکترونیکی زنانه و مردانه تولید شده و ما محصول را در داخل و خارج برای افرادی که در زمینه حرکت انگشت و دست مشکل دارند عرضه می کنیم و امیدواریم نقش مثبتی به لحاظ روحی و روانی فرد داشته باشیم.
افرادی که چنین مشکلاتی دارند فشار روحی و روانی زیادی متحمل می شوند و زندگی سختی دارند. ما تلاش می کنیم تا نقش مثبتی در زندگی آنها داشته باشیم تا بتوانند کیفیت زندگی خودشان را افزایش دهند.
