به گزارش تریبون تبریز هوای پاییزی و باغی که هنوز بهاری است، اینجا درختان شکوفه‌های کوچک خود را بزرگ کرده و بار داده‌اند! باد سرکش پاییزی از لابلای درختان سیب هو هو می‌کشد! سیب‌های زرد طلایی و قرمز و سبز آنچنان بغلت می‌کنند و عطر مطبوع‌شان را در وجودت جاری می‌کنند که می‌خواهی وسط همان باغ دراز بکشی و صدای سقوط هر دانه سیب را بشنوی؛ فکر کن با ریتم بلوپ بلوپ آبهای خروشان داری سیب می‌چینی و می‌اندازی در سبدت.
باید بگویم اینجا بهاری‌ترین باغ در دل پاییز است، اینجا میانه! پرآب‌ترین شهر در آذربایجانشرقی است.
قرار بود تا جشنواره‌ای به نام ساج بالیغی در مراغه برگزار شود و سازمان جهاد کشاورزی استان هم به همین حیث، توری برای بر و بچه‌های عکاس و خبرنگار برگزار کرد تا هم در کنار تفریح، یک بازدیدی هم از باغات سیب و مزارع برنج و در نهایت جشنواره ساج بالیغی داشته باشیم.
از تبریز تا شهر میانه یک و نیم ساعتی راه است، مسیری بکرِ بکر که هر لحظه داشت آنتن اینترنت هم می‌رفت و کاری نداشتی جز تماشای زیبایی با قاب کوچک چشم‌ها.
قرار است ابتدا برویم صبحانه را وسط یک باغ پر از سیب بخوریم، باغی که محصولاتش را مستقیم به کشورهای اروپایی و حوزه خلیج فارس صادر می‌کنند.
مقصد اول: بخش ترکمنچای، باغ سیب آقای محمد حسن‌پور
همان طور که صاحب باغ تعریف می‌کرد، این زمین ابتدا خشکِ خشک بود، زمینی که از پدرش برایش به ارث مانده بود! آقای حسن‌پور هم که سال‌ها بود مهاجرت کرده بود و اصلا در این منطقه زندگی نمی‌کرد و در تهران کار و بار خودش را داشت و به عبارتی این باغ یادش هم نبود. یعنی سال‌ها پیش همین باغی که الآن از انبوه درختان سیب تو در تو، نمی‌توانی راست راست راه بروی و حتما باید خم بشوی، برهوتی بیش نبود تا اینکه آقای حسن‌پور تصمیم می‌گیرد تا باغ پدر را احیا کند و برای چند نفری هم محل درآمد ایجاد شود.
زمین برهوتی که الآن به باغ بزرگ سیب تبدیل شده است
خُب آقای حسن‌پور چی‌ها شد که از تهران کَندید و آمدید به باغ پدری؟ « نه هنوز کامل نَکندیم و همان جا هم هستیم ولی بخشی از سال را اینجا و بخشی را در تهران زندگی می‌کنیم! من در صنعت خودرو فعالیت می‌کنم و این شغل دوم من است».
«خدا را شاکر هستم که الآن در زمینی که به قولی معروف برهوت بود، در حال حاضر از هر هکتار ۱۴۰ تن برداشت محصول مرغوب داریم، به جرات می‌توانم بگویم که محصولات ما جزو درجه یک‌های استان است گفتنی است که مساحت این باغ هم ۴۰ هکتار است».
«مدیریت صحیح از لحاظ آبیاری، سمپاشی، کوددهی منجر شده است که چنین باغ زیبایی پدید آید به طوریکه از ابتدای سال تا الآن هر روز بیش از ۱۰ نفر در باغ کار می‌کنند که این تعداد در زمان‌های برداشت به بالای ۱۰۰ نفر می‌رسد».
«ایده اصلی من این است که علاوه بر تولید و کارآفرینی یک فرصت برای صادارت محصولات استان ما به شهر و کشورهای دیگر هم فراهم شود».
«این سیب‌هایی که می‌بینید در روی سبد خرید کشورهای ترکیه، عراق، روسیه و غیره است و این یک افتخار برای ماست».
سیب‌های میانه‌ای در سبد خرید غربی و شرقی‌ها
«البته این باغ یک برکت دیگر هم با خود داشته باشد، یعنی آن زمانی که من این باغ را ایجاد کردم تقریبا تمامی ساکنین این روستا مهاجرت کرده بودند و زمین‌های اراضی تماما خشک و برهوت مانده بود ولی وقتی این باغ شکل گرفت و به احسن رسید دوباره اهالی علاقه‌مند شدند و مهاجرت معکوس کردند و باغ‌های خود را ایجاد کردند و آنها هم تولید ایجاد کرده و اشتغال ایجاد کرده‌اند و حتی روستای ما الان به یک روستای شیک و پیک و خیلی اروپایی تبدیل شده است».
به آقای حسن‌پور گفتم مثلا اگر این سرمایه‌ای که اینجا گذاشته بودید احتمال داشت که با یک سرمازدگی به هدر می‌رفت چیکار می‌کردید؟ در حالی که می‌توانستید پول همین سرمایه‌گذاری را در بانک بگذارید و سودش را ببرید؟ «فقط عشق! من عاشق تک به تک درختان هستم، باهاشون حرف می‌زنم، گاها خانمم فکر میکنه روانی شدم ولی من واقعا عاشق این درختان هستم، هر وقت دلم بگیرد باهاشون کلی صحبت می‌کنم! اینها موجودات زنده هستند و قشنگ متوجه حرف‌هایمان می‌شوند».
آفرین بر زن و شوهر کارآفرین
تا یادم نرفته از همسر آقای حسن‌پور هم بگویم که بیکار ننشسته و از این فرصت استفاده کرده است و برای خود یک شغلی در کنار باغداری دست و پا کرده است! درست کردن مربا، خشک کردن میوه‌ها، درست کردن رب و غیره جزو محصولات همسر آقای حسن‌پور است که به قول خودش کلی هم درآمد دارد.
البته به خاطر زمان کمی که داشتیم و باید به چند جای دیگر هم سر می‌زدیم از این‌رو برای به دست آوردن اطلاعات تکمیلی از باغات سیب و میوه‌جات میانه،
“گفتگویی کوتاهی با رضا شکوری، سرپرست مدیریت جهادکشاورزی شهرستان میانه هم انجام دادیم”: «سطح باغات در شهرستان میانه بیش از صد و هفده هزار هکتار است که نزدیک بر ۸ هزار هکتار از آن باغ سیب است و از این میان هم ۶ هزار هکتار از این باغات بسیار مثمر هستند و مابقی غیربارور و یا نها است»
«پیش‌بینی تولید امسال به دلیل سرمازدگی که در استان داشتیم ۱۲۰ هزار تن سیب بود که در سال‌های بدون سرمازدگی این میزان به بیش از ۱۸۰ هزار تن هم می‌رسید».
«در شهرستان میانه ۱۳ واحد سردخانه وجود دارد که ظرفیت این سردخانه‌ها بیش از ۴۴ هزار تن است؛ ضرورت دارد تا سردخانه‌های دیگر و صنایع تبدیلی و تکمیلی توسعه یابد تا این سیبی که به صورت خام فروشی به فروش می‌رسید از این طریق به کالاهای متعدد تبدیل شود».
«سیب‌های ما به روسیه، ترکیه، عراق، هندوستان، پاکستان صادر می‌شود و این یکی از افتخارات برای میانه محسوب می‌شود و می‌توان این را گسترش داد؛ فقط در حال حاضر مشکل ما نبود قشنگی در بسته‌بندی است این در حالی است که اگر صادرات خود را بتوانیم شناسنامه‌دار بکنیم می‌توان در امر صادرات بسیار موفق شد».
مقصد دوم: سردخانه سیب با ظرفیت ۵ هزار تن در میانه
مقصد بعدی‌مان یکی از سردخانه‌های میوه‌جات در شهرستان میانه است، این سردخانه در سال ۹۴ با ظرفیت ۳ هزار تن راه‌اندازی شده است و در سال ۱۳۹۹ نیز اقدام به طرح توسعه کرده‌اند و امسال هم فازهای جدید این سردخانه در حال اجراست.
حسینی مدیرعامل این سردخانه در توضیح سردخانه به بارگیری در ساعت‌های بعد از ظهر اشاره کرد:« معمولا بارگیری در تایم بعد از ظهر انجام می‌گیرد و امسال به لطف خدا بالغ بر ۵ هزار و ۵۰۰ تن بارگیری صورت خواهد گرفت».
«در حال حاضر ۱۳ نفر به صورت ثابت در سردخانه مشغول به کار هستند که با طرح توسعه ۲۰ نفر دیگر هم مشغول به کار خواهد شد البته میزان افزایش کارگر در زمان بارگیری تا ۵۰ نفر هم افزایش می‌یابد».
«بارگیری به استان‌های مختلف و کشورهای پاکستان، عراق، هندوستان، روسیه بارگیری شده است و عمده بارگیری هم به شهر تهران است».
«ما در محروم‌ترین منطقه استان واقع هستیم، دغدغه اصلی ما یک فصل بودن بارگیری است یعنی اگر سیب نباشد عملا سردخانه تعطیل است، از این‌رو حفظ نیرو برای ما بسیار سخت است و در مقابل درصد وام‌هایی که دریافت می‌کنیم هیچ تفاوتی با شهرهای بزرگ ندارد و سرمایه در گردش ۲۳ درصد در این مکان هیچ توجیه اقتصادی ندارد».
مقصد سوم: مزرعه برنج میانه
شاید وقتی اسم برنج بیاید، همه اذهان به سمت شمال کشور برود و آن شالیزارهای غرق شده در آب به ذهن‌تان خطور کند اما باید گفت که شهرستان میانه، قطب تولید برنج در استان آذربایجانشرقی است که انصافا برنج‌های خوبی هم تولید می‌کند، از آنهایی که بویش تا چند همسایه هم می‌رود و همه را مست می‌کند.
همان طور که آقای شکوری، مدیر جهادکشاورزی میانه توضیح داد:« بیش از ۶ هزار و ۲۰۰ برنج در شهرستان میانه کاشته شده است که متوسط عملکرد نیز دو و نیم تن است».
«در شهرستان میانه متناسب با کشت برنج، صنایع مرتبط نیز ایجاد شده است، به طوریکه حدودا ۱۹ واحد برنج‌کوبی با ظرفیت بیش از ۳۰ هزار تن است؛ برنج علی کاظمی یکی از برنج‌های معروف در میانه است که طرفداران زیادی در کشور و خارج از کشور هم دارد».
«امید است تا صنایع مرتبط اعم از بسته‌بندی، ثبت به اسم شهرستان میانه ایجاد شده و بتوانیم شاهد صادرات به استان و شهرستان‌های دیگر هم بشویم».
«البته در میانه دو نوع برنج کاشت می‌شود که یک نوع همان برنج گرده (آش دویی سی) و برج کته و چلو است که هر دو نوع از کیفیت بسیار مرغوبی برخوردار است».
«برنج گرده، آش دویی سی یک برنج ویژه شهرستان میانه است و قدمتی بیش از ۲۰۰ سال دارد و در طول تاریخ هم این به اسم میانه مطرح شده است».
مقصد چهارم: کارخانه برنج‌کوبی
این کارخانه به صورت ۲۴ ساعته، ۷۰ تن برنج تبدیل می‌کند و صاحب کارخانه نیز درصدد توسعه کارخانه برای افزایش ظرفیت تبدیلی و همچنین اشتغال‌زایی است.
صاجب کارخانه به خاطر اینکه از نزدیک تبدیل برنج شلتوک به برنج‌های بسته‌بندی شده در کیسه‌های مخصوص را ببینیم این روند را از ابتدا تا انتها نشان‌مان داد.
انگوتی، صاحب کارخانه توضیحاتی در خصوص وضعیت کارخانه داد:«هر شالی بیش از ۸ بار از دستگاه عبور می‌کند تا به یک برنج معمولی تبدیل شود؛ کارخانه ما تقریبا در ۱۲ ماه فقط سه ماه کار می‌کند که میزان تولید برنج در سال بالغ بر ۳ هزار تن است».
«در این کارخانه ۱۸ نفر به صورت مستقیم کار می‌کند و ۸۰ نفر نیز به صورت غیرمستقیم با این مجموعه فعالیت می‌کند».
مقصد آخر: جشنواره ساج بالیغی میانه
جشنواره ساج بالیغی در یک پارک مرکزی شهر، برگزار می‌شود، تقریبا پارک شلوغ بود و اهالی منطقه از برگزاری چنین جشنواره‌ای باخبر بودند.
مسوولان برنامه هم تعداد زیادی ماهی قزل‌آلا خریده بودند تا در همان پارک به روش ساج پخته شود.
پخت ماهی به روش ساج؛ بدون استفاده از روغن
حال روش ساج چیست و چگونه است باید بگویم که این روش مخصوص همین میانه‌ای هاست که الآن به همین روش پخت ماهی در اقصی نقاط کشور شعبه زده‌اند و اگر الان مخاطبی با خواندن این گزارش بگوید که نه قبول نداریم و این روش پخت در شهر ما هم است باید خدمت‌شان عرض کنم که همین میانه‌ای‌های
ساکن شهر شماست که آنجا آمده و چنین روشی را مُد کرده‌اند. پس پُز ماجرا صرفا واس ماس.
چندین آشپز ساج‌ها را مستقر کرده و ماهی را روی آن پختند و به صورت تکه تکه بین مردم تقسیم می‌کردند؛ انصافا استقبال خوبی از این موضوع شده بود! البته بین علمای آشپز پختن ماهی هم اختلاف نظر وجود داشت و هر کدام سعی داشتند تا بگویند که من بهتر پختم.
در اواسط جشنواره به سراغ رضا شکوری، سرپرست مدیریت جهاد کشاورزی میانه رفتم تا اطلاعات مازاد بگیرم، و ازشان بپرسم که ای آقا، میانه کجا و ماهی کجا!
« با توجه به اینکه دو سوم آبهای استان از میانه رد می‌شود از این‌رو ظرفیت بزرگی آبی در اختیار داریم که بتوانیم کارهای بزرگ و صنعتی انجام دهیم! یکسری از آب‌ها جاری هستند و می‌توان از آنها بهره گرفت».
«بخش شیلات یک موضعیت بزرگ در میانه محسوب می‌شود که نباید از آن غافل شد از این‌رو ما از سرمایه‌گذاری هر سرمایه‌گذار در این شهرستان از بابت شیلات حمایت می‌کنیم و امکانات خوبی در اختیار آنها قرار می‌دهیم».
از تولید قزل‌آلا تا تولید خاویار در میانه
«در حاضر ۸۵۰ تن قرل آلا در میانه تولید می‌شود و ۳۵ واحد فعال پرورش ماهی وجود دارد، یک واحد مخصوص خاویار نیز جدیدا به مجموعه‌های پرورش ماهی اضافه شده است که موفقیت‌آمیز بود و نشان می‌دهد خاویار هم می‌توان در میانه پرورش داد».
«در ماهی زینتی نیز سه واحد بزرگ داریم؛ اما در بخش خاویار و قزل‌آلا واقعا فرصت بسیار خوبی در حاشیه رودخانه و کنار سد مهیا است که می‌توان از این ظرفیت استفاده کرد».
«همین مجموعه‌های پرورش ماهی منجر شده است تا بیش از ۱۵۰ نفر به صورت مستقیم دارای شغل شوند؛ برای مثال طرح یک کارآفرین سرمایه‌گذار در میانه به تنهایی منجر به اشتغال ۴۰ نفر می‌شود».
« میانه در شیلات در اول راه است، اما یک جهش بزرگ در انتظار میانه است که قطعا در روزهای آینده اسم‌اش را در شیلات خواهید شنید».
