مدارس نیکان آینده؛ الگویی ملی برای آموزش و پرورش

در گردهمایی سالانه انجمن حکمت (حمایت از کودکان مستعد به تحصیل تبریز) در صبح روز جمعه ۲۷ بهمن ماه، سعید جلالی، مدیرعامل انجمن و موسس این مدارس به ارایه گزارش از عملکرد این مدارس پرداخت و افزود: تقاضای دانشگاه تهران و خیرین مدرسه ساز علوم اجتماعی یزد و پتروشیمی اهواز جهت الگوبرداری از مدارس نیکان آینده تبریز به دست ما رسیده است. در آن مناطق مدارس نیکان آینده با دانش آموزان گروه هدف ما ثبت نام می‌شوند. دانشگاه تهران مدرسه ما را به عنوان پایلوت ملی در حیطه خود انتخاب کرده است. در آبان ماه امسال، از ما و مدرسه نیکان آینده تقدیر شد و هیئتی برای بررسی مدرسه خواهد آمد تا جهت الگو برداری ملی در دانشگاه تهران مورد بررسی قرار بگیرد.
وی در آغاز سخنرانی از بزرگان عرصه علم و دانش در شهر تبریز یاد کرد: نمی‌توان در جایی که از دانش و مدرسه و معلم سخن به میان می‌آید، از بزرگانی چون میرزا حسن رشدیه که نیمکت و تخته سیاه را به مملکت ما آورد، جبار باغچبان، مردانی آذرها که ۳۴ مجتمع بیمارستان درست کردند، حاج جلیل خسروشاهی که با همه ترک وطن و بی‌مهری‌هایی که دید، ۵۱۹ مدرسه در ایران ساخت بی آنکه نامی از خود بر هیچ یک از آنها بنهد، از حاج حسین خاماچی اولین کسی که بسیج تمام مناطق انسانی را در راستای ساخت بیمارستان و مجمع خیرین مدرسه ساز آذربایجان شرقی ترتیب داد و خانواده قره چمنی که بزرگترین قرائت خانه خیرساز ایران را ساختند، یاد نکرد.
جلالی افزود: بشر از زمان نوسنگی تا به امروز با کار خیر همزاد بوده و همواره در تمامی ادیان به کار خیر اشاره شده است. امروز در هندوستان که از نظر جمعیت از چین پیشی گرفت، سه میلیون و ۶۰۰ تشکل مردمی خیرین  فعال اند. آمریکا با ۳۴۰ میلیون جمعیت، دو میلیون تشکل مردم نهاد دارد. در بسیاری از سطوحی که آمریکا را از نظر اقتصادی به جایگاه کنونی رسانده است، موضوع سرمایه‌گذاری مردم در پژوهش و آموزش مطرح است. متاسفانه در ایران با آمارهای رسمی، تمام تشکل‌های مردمی، هیئت‌های حسینی و … به ۱۸۰ هزار نفر می‌رسند! که باعث بسی تاسف است.
وی دو مشکل اساسی جهان را تغییرات اقلیمی و بحران فقر خواند و افزود: بحران فقر بخشی از جمعیت را به کلی حذف می‌کند و ما بر پایه نظریه های علمی و استنادی، آموزش را حلقه اولیه خارج کردن جمعیت از فقر می‌دانیم. 
موسس مدارس نیکان آینده به سخن امیر المومنین حضرت علی (ع) درباره اهمیت علم اشاره کرد و در ادامه گفت: علاوه بر این سخن که علم را چاره می شمارد، نظریه پروفسور استردوفلو، دانشمند فرانسوی نوبلیست اقتصاد ۲۰۱۹ است که به صورت علمی دریافت که کاهش فقر فقط با آموزش امکان‌پذیر است و این نظریه در کتاب اقتصاد فقیر نیز آمده است. نظریه دیگر سرمایه‌گذاری در آموزش به صورت نامرئی و بدون ریسک در سال ۲۰۰۷ است که به بی‌ضرر بودن مبحث آموزش و نداشتن ریسک منفی در این خدمت اشاره می‌کند که برمی‌گردد به بنیاد دانش محمد بن راشد آل مکتوم (دبی) که اکنون این بنیاد به شهری بدل شده که تمام هوش مصنوعی دنیا را مدیریت می‌کند. در آخر اعلام نظر سازمان بین‌المللی کار در ۲۰۱۹ که به این نظریه اشاره می‌کنند که بالاترین بهره‌وری و اثربخشی ماندگار، در آموزش است و فقط آموزش است که می تواند چرخه توسعه یک مملکت بحران زده دوباره بگرداند.
جلالی با نشان دادن جدولی از آمار رسمی وزارت کار و امور اجتماعی، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی و وزارت آموزش و پرورش در بیان آمار دانش آموزان فقیر خانوارها به فقر پولی به عنوان یکی از شاخص‌های انتخاب کودکان در مدارس نیکان آینده اشاره کرد و افزود: علاوه بر این عامل، عدم توانایی والدین من جمله بیماری و از کار افتادگی پدر، فوت، اعتیاد، زندان و طلاق والدین، کمبود منابع یادگیری در خانه و مولفه دو زبانه بودن در برخی استان ها از سایر عوامل موثر بر فقر آموزشی محسوب می‌شوند که جزو شاخص‌های انتخابی کودکان در مدارس نیکان آینده‌اند. 
وی از پیشینه تاسیس مدارس نیکان آینده گفت و افزود:  انجمن حکمت این مدارس را از سال ۱۳۹۵ در قالب یک سازمان غیر دولتی افتتاح کرده است. 
سعید جلالی علت موفقیت این مدارس را بدیع بودن داشته‌های این مدارس خواند و تشریح کرد: مهمترین مسئله اینکه ما با دو طیف قطع ارتباط مالی کرده‌ایم. اولیا و دولت و علت این کار این بود که جلوی تحقیر شدن کودکان گرفته شده و شان و احترام آنها حفظ شود. همچنین معتقدم هر خیریه‌ای که به دولت وابسته شود، به فنا می‌رود چرا که دولت نهاد بی مهر و طلبکاریست.
وی در ادامه به انواع خدمات این مدارس اشاره کرد: آماده‌سازی در این مدارس کاملاً رایگان است که این مجموعه را مستثنا می‌کند. بیمه، ثبت نام و تمامی محصولات کتاب، لوازم تحریر، کیف و کفش و لباس، همگی رایگان اند. 
جلالی افزود: آموزش تلفیقی و کیفی اساسی‌ترین مقوله در مدارس ماست که ضمن بالا بردن اعتماد به نفس کودکان، به تقویت و آموزش مهارت‌های اجتماعی تاکید داریم. به طوری در برنامه‌های آموزشی ما کتابخوانی مساوی با آموزش است. جامعه هدف ما، کودکان بی‌سرپرست و بد سرپرست در مقطع پیش دبستانی هستند که به لحاظ رشد و تغذیه در سنین حساس قرار دارند در نتیجه از دیگر خدمات این مدارس برنامه غذایی با مشورت متخصصین تغذیه است که باز ارائه میان وعده سالم و کاملا رایگان است.
وی در پایان به ایاب ذهاب رایگان اشاره کرد:  این موضوع  کار ما را سخت کرده چرا که این کودکان نه از مناطق معمولی، که از روستاهای همجوار و یا محلاتی می‌آیند که در زندان‌های تبریز نمایندگانی از این محلات دربندند. طیف سوم خدمات به این مهم  برمی‌گردد که ما در طی بررسی‌ها دیدیم که مادران این کودکان در بخش عظیمی از زندگی آنها حضور دارند و باید توانمند شوند در نتیجه جهت توانمندسازی مادران گام برداشتیم. موضوع سلامت پایدار هم از جمله خدمات ماست که با چهار پزشک داوطلب که به همت خانم دکتر هراتی و خانم دکتر هدی گرد هم آمدند، برآورده شده است و در پایان اینکه ما در رابطه با ایامی که بومی‌گری و ایرانی‌گری مطرح است، بسیار جدی عمل می‌کنیم و به شدت شب یلدا و چهارشنبه سوری را ارج می نهیم.
وی با اشاره به سیاست گذاری دولت در جهت مدارس غیرانتفاعی و نتیجه اسفبار قبولی‌های این مدارس در مقایسه با مدارس دولتی که صحه بر اشتباه بودن این سیاست گذاری غلط ‌می گذارد، گفت: این نشانگر عدم آشنایی دولت با اصول صحیح آموزش و پرورش است. ما همواره دولت را نقد کرده‌ایم و در مدیریت این مدارس تنها نیاز سنجی‌ها را از دولت می‌گیریم و در هیچ زمینه دیگری به دولت وابسته نیستیم. معتقدم در این ۹ سال با کمک خیرین این استان، راهی که برگزیدیم، خوب و با کیفیت پیش رفتیم.