در نتیجه نسل کشی خوجالی ۶۱۳ نفر اعم از ۱۰۶ زن، ۶۳ کودک و ۷۰ کهنسال به صورتی بی امان به قتل رسیده، ۴۸۷ نفر جانباز شده، ۱۲۷۵ تبعه عادی به گروگان گرفته شده، از سرنوشت ۱۵۵ نفر همچنان اطلاعاتی در دست نیست. در نتیجه حادثه خوجالی ۸ خانواده کاملا نابود گردیده، ۲۵ کودک هر دو والدین و ۱۳۲ کودک یکی از والدین خود را از دست دادند. همه ساله آذربایجانیان جهان و کسانی که عدالت را ارج می نهند یاد قربانیان خوجالی را با احترام گرامی می دارند. فاجعه خوجالی تداوم سیاست و صفحه خونین پاکسازی نژادی و نسل کشی است که ملت گرایان ارمنی و هواداران ایشان قریب به ۲۰۰ سال بر علیه ملت آذربایجان به انجام رسانیده اند. در زمان فاجعه خوجالی ۵۶ نفر به صورتی وحشتناک به قتل رسیده، ۳ نفر زنده-زنده سوزانیده شده، پوست سرشان کنده شده، اعضای بدشان بریده شده، چشمانشان درآورده شده، شکم زنان باردار با سرنیزه سوراخ – سوراخ گشته است. در زمان نسل کشی خوخالی از آنجا که این اعمال با اهداف از پیش تعیین شده و بنا بر نیات ملی با مقصد از بین بردن کل و یا بخشی از انسانها انجام گردیده است فاجعه خوجالی از منظر حقوق بین الملل کاملا نسل کشی به شمار می آید. نسل کشی خوجالی که در اواخر قرن بیستم در پیش چشم جهانیان روی داد به دلیل وحشتباری و بی امانی خویش نه تنها بر علیه ملت آذربایجان که جنایتی بر علیه بشریت و انسانیت به شمار می آید.
به سال ۱۹۹۴ با پیگیری پیشوای بزرگ حیدر علی اف پارلمان آذربایجان روز ۲۶ فوریه را به عنوان روز نسل کشی خوجالی مورد تصویب قرار داد.
یاد قربانیان خوجالی امروزه در صدها شهر جهان گرامی داشته می شود. اسناد مربوط به نسل کشی نیز در سالگردهای این فاجعه در نزد سازمان های بین المللی بار دیگر به نمایش گذارده می شود. فاجعه خوجالی در مصوبات و قطعنامه های بسیاری از کشورهای جهان و سازمانهای بین المللی مورد تصویب قرار گرفته است.
سازمان همکاری های اسلامی که ۵۷ کشور جهان عضو آن می باشند فاجعه خوجالی را به عنوان جنایتی بر علیه بشریت مورد پذیرش قرار داده و آن را به مثابه یک نسل کشی شناخته است. از کشورهای عضو سازمان دعوت شده تا این فاجعه را مورد ارزشگذاری حقوقی – سیاسی قرار دهند.
تا به حال بیش از ۱۰ کشور قتل عام خوجالی را به مثابه نسل کشی مورد شناسایی قرار داده اند. امیدواریم که، حق و عدالت جایگاه خویش را خواهد یافت و بر تعداد این کشورها افزو ده خواهد شد.
هدف از نسل کشی خوجالی عبارت از ترسانیدن ملت آذربایجان، دست یازیدن این ملت از مبارزه در مسیر حق حاکمیت و تمامیت ارضی و تسخیر اراضی کشور با توسل به زور بود. فاجعه خوجالی ملتمان را هر چه متین تر کرده، دختران و پسران قهرمانمان را در راه وطن و دولتمداری ملی به صورتی قاطعانه و سازمان یافته بسیج نمود. در طی مبارزه ۴۴ روزه وطن، این مبارزه به پیروزی انجامید و روح قربانیان خوجالی شاد گردید.
قتل عام وحشتناکی که ارامنه در خوجالی بدان مبادرت نمودند از ذهن ملت و کسانی که به عدالت باور دارند هیچگاه پاک نخواهد شد.
ارامنه خواستند تا با نسل کشی خوجالی عزم مبارزه ملتمان را در هم بشکنند. لیکن فجایعمان ما را هر چه راسخ تر نمود. ما به سان یک ملت هر چه قوی تر و با اراده تر شدیم. ما دولتی مقتدر ایجاد کردیم. دولتی که، امروزه تمامیت ارضی خود را احیا نموده و در جهان از قدرت سخن گفتن و نفوذ برخوردار است.
چند سال پس از نسل کشی رئیس جمهور پیشین ارمنستان سرژ سرکیسیان در مصاحبه خود با روزنامه نگار انگلیسی توماس ده والا مبادرت به نسل کشی در خوجالی را اعتراف نموده است: “تا خوجالی آذربایجانی ها چنین می پنداشتند که ارمنی ها نمی توانند بر روی اهالی عادی دست بلند کنند. ما این کلیشه را بر هم ز دیم و دیدید که چه اتفاقی افتاد. سرژ سرکیسیان در پاسخ به این سوال خبرنگار که از وی می پرسد “بخاطر مرگ صدها انسان متاسف نمی شوید” با کینه پاسخ می دهد که “هیچ ندامتی از این بابت ندارم. این قبیل حوادث حتی به قیمت جان صدها انسان هم که شده ضروری است”.
مبادرت به فاجعه خوجالی به نحوی بی امان خبرنگاران و روزنامه نگاران خبرگزاری های جمعی پیشرو جهان را هم به وحشت انداخته است. کارمند روزنامه لیبریون فرانسه ژول گئن واینر که در روز حادثه در محل حضور داشته است نسل کشی خوجالی را به یک خواب ترسناک تشبیه کرده است. روزنامه نگار فرانسوری ژول گئن وارنر اظهار داشته است که در طول ۲۵ سال فعالیت کاری در مناطق جنگی کشورهای مختلف حضور داشته لیکن هیچگاه شاهد مناظر وحشتناک و ترسناکی که در خوجالی شاهد آن بوده نبوده است. روزنامه نگار فرانسوری ژول گئن وارنر در مقاله ای که با تیتر “شاهد زنده تروریسم ارمنی بودم” اظهار داشته است که، آنچه در خوجالی رخ داده سناریویی از پیش تعیین شده بوده است.
در اطلاع رسانی این فاجعه به جامعه جهانی بنیاد حیدر علی اف و علی الخصوص ریاست بنیاد سرکار خانم مهربان علی آوا از خدمات شایانی برخوردار بوده اند.
کمپین “عدالت برای خوجالی” که با پیگیری های معاون ریاست بنیاد حیدر علی اف سرکار خانم لیلا علی آوا برگزار می گردد نیز در افشای اعمال جنایتکارانه ارامنه از نقشی استثنایی برخوردار است.
در نبرد ۴۴ روزه میهن که به سال ۲۰۲۰ روی داده و منجر به پیروزی شکوهمند جمهوری آذربایجان گردید، بیش از ۲۹۰۰ سرباز آذربایجان به درجه رفیع شهادت نائل آمدند. در نتیجه عملیات ضد تروریستی یک روزه صورت گرفته در مورخ ۱۹-۲۰ سپتامبر ۲۰۲۳، جمهوری آذربایجان با پایان نهادن بر موجودیت رژیم تجزیه طلب غیرقانونی در قره باغ، حق حاکمیت خویش بر اراضی شناخته شده خود در عرصه های بین المللی را کاملا احیاء نموده، ارتش شکوهمندمان با به تحریر درآوردن حماسه قهرمانی موجبات نشات خلق را فراهم کرده، قصاص خون شهیدانمان را به جای آورده است.
مورخه ۱۵ اکتبر ۲۰۲۳ به عنوان روز اهتزار پرچم جمهوری آذربایجان در شهرهای خانکندی، آغدره و خوجالی در تقویم ثبت گردیده است. “این یک روز تاریخی است. در این روز پرچم آذربایجان در میدان مرکزی خانکندی برافراشته شده است. این رویداد را به تمامی ملت آذربایجان تبریک عرض می نمایم. ما بیش از ۳۰ سال مترصد چنین روزی بوده ایم. لیکن هر یک از ما ایمان و باور داشتیم که چنین روزی فرا خواهد رسید”.
رئیس جمهور الهام علی اف این سخنان را به تاریخ ۱۵ اکتبر پس از اهتزار پرچم دولتی جمهوری آذربایجان در شهر خانکندی خطاب به ملت ایراد نموده است. الهام علی اف قول ۲۰ سال پیش خود به ملت آذربایجان به عنوان تداوم دهنده راه دولتمداری پیشوای بزرگ حیدر علی اف را متذکر گردیده است: “ما به خواسته مان نائل آمدیم. بر آرزوهای چندین ده ساله ملت آذربایجان جامه تحقق پوشاندیم. شایستگی ملت آذربایجان را احیاء نمودیم. ما خاک میهن را پس گرفته ایم. تمامیت ارضی مان را احیاء کرده ایم. در عین حال شایستگی خویش را از نو بنیان نهاده ایم”.
رئیس جمهور اظهار داشته است: “بیست سال پیش از این، زمانی که آغاز به انجام وظیفه در سمت رئیس جمهور نمودم اولین وظیفه ای که پیش روی خویش نهادم عبارت از برافراشتن پرچم آذربایجان در تمامی اراضی، تمامی سرزمین ها و تمامی شهرها و روستاهایی بود که در آنزمان تحت اشغال قرار داشت. هر روز و هر ساعت ما در مسیر نیل به این مقصد مقدس پیش می رفتیم. ما هر روز این لحظه مقدس را به خود نزدیکتر می نمودیم …”.
رئیس جمهور به تاریخ ۱۵ اکتبر پرچم دولتی مان را در شهر خوجالی نیز برافراشته است. شهر خوجالی که به تاریخ ۲۶ فوریه ۱۹۹۲ یکی از خونبارترین نسل کشی های تاریخ بر علیه ملت آذربایجان در آنجا رقم خورده بود نیز در طی عملیات محلی ضد ترور انجام یافته توسط ارتش آذربایجان به تاریخ ۱۹-۲۰ سپتامبر ۲۰۲۳ در قره باغ، آزادی خود را به دست آورد. اهتزاز پرچم آذربایجان در خوجالی نماد بر زمین نماندن خون قربانیان فاجعه می باشد.
همگی بالاتفاق ندای “عدالت برای خوجالی” سر داده، شادی روح شهدایمان را از درگاه حق تعالی مسئلت می نماییم. سرکنسوگری جممهوری آذربایجان در تبریز
