به گزارش تریبون تبریز، خبرگزاری مهر گزارش داده که طبق دادههای رسمی مرکز آمار ایران، حدود ۱۶ درصد از جمعیت آذربایجان شرقی را افراد بالای ۶۰ سال تشکیل میدهند؛ رقمی که بهطور قابل توجهی بالاتر از میانگین کشوری در سرشماری ۱۴۰۰ (۱۰.۵ درصد) است. پیشبینیها حاکی از آن است که تا سال ۱۴۲۰، این نسبت میتواند به بیش از ۲۵ درصد افزایش یابد.
مقامهای محلی و کارشناسان جمعیتشناسی، دلیل اصلی این روند را ترکیبی از دو عامل میدانند: کاهش نرخ باروری و افزایش امید به زندگی. براساس آمارهای ثبت احوال، نرخ باروری در آذربایجان شرقی به کمتر از ۱.۷ فرزند بهازای هر زن رسیده و در برخی شهرها از جمله تبریز و اسکو، این رقم حتی از ۱.۵ نیز پایینتر است. این در حالی است که شاخص امید به زندگی در استان به بیش از ۷۵ سال رسیده و روندی افزایشی را تجربه میکند.
این تغییرات به معنای ورود تدریجی استان به مرحله سالمندی است؛ مرحلهای که به گفته کارشناسان، پیامدهای اقتصادی و اجتماعی آن اجتنابناپذیر خواهد بود. از جمله این پیامدها میتوان به کاهش جمعیت در سن کار، افزایش بار وابستگی، فشار بیشتر بر صندوقهای بازنشستگی و بیمههای سلامت، رشد نیاز به مراقبتهای تخصصی سالمندان، و الزام به بازنگری در طراحی شهری و حملونقل عمومی اشاره کرد.
برخی پیشبینیها نشان میدهد که تا سال ۱۴۳۰، در برخی مناطق روستایی استان، تعداد سالمندان ممکن است از جمعیت زیر ۲۰ سال بیشتر شود؛ وضعیتی که توازن جمعیتی را بهطور کامل دگرگون خواهد کرد.
با این حال، زیرساختهای موجود در استان هنوز با این روند همراستا نشدهاند. بنا بر گزارش اداره کل بهزیستی آذربایجان شرقی، تنها ۱۹ مرکز رسمی نگهداری سالمندان در سطح استان فعال هستند و بیشتر آنها نیز در کلانشهر تبریز متمرکز شدهاند. این در حالی است که مناطق کمبرخوردارتر دسترسی محدودی به چنین خدماتی دارند.
از سوی دیگر، نبود پوشش مؤثر بیمههای تکمیلی برای سالمندان، هزینههای درمان، توانبخشی و مراقبت را به یکی از دغدغههای فزاینده خانوادهها تبدیل کرده است.
آذربایجان شرقی، استانی با پیشینه پررنگ فرهنگی و اجتماعی، اکنون در برابر یکی از پیچیدهترین تحولات جمعیتی خود ایستاده؛ تحولی که بیتوجهی به آن، میتواند بحرانهایی فراتر از حوزه سلامت و رفاه فردی را بهدنبال داشته باشد.