تامین منابع انرژی و صرف هزینه های گزاف برای انتقال این منابع تجدید ناپذیر به ساختمان ها جهت تامین آسایش و رفاه مردم از وظایف دولت ها و نهادهای حاکمیتی در جوامع بشری است و استفاده بهینه از این منابع و جلوگیری از هدررفت آن نیز از وظایف مردم و نهادهای متولی در ساخت و ساز ساختمان ها به شمار می رود.
بر اساس اعلام کارشناسان حوزه انرژی، عدم رعایت استانداردهای تدوین شده در ساخت و سازها و استفاده از سیستم ها و دستگاه های پرمصرف و عدم استفاده از فناوری های پیشرفته و جدید در این عرصه موجب اتلاف حداقل ۳۰ تا ۷۹ درصدی انرژی از ساختمان ها می شود.
مصرف بی رویه انرژی و عدم توجه مردم و متولیان و سازندگان ساختمان ها و تولیدکنندگان مصارف انرژی به هشدارهای دستگاه ها و نهادهای تامین کننده انرژی از معضلاتی است که گریبانگیر کشور و به تبع آن آذربایجان شرقی و تبریز شده است و در صورت ادامه این وضعیت و مصرف لجام گسیخته انرژی، دیری نخواهد پایید که نسل های آینده با کمبود منابع انرژی مواجه شوند.
کارشناسان حوزه ساخت و ساز و انرژی، عمده عوامل هدر رفت انرژی در ساختمان ها را طراحی نامناسب حرارتی، استفاده غیراصولی از عایق بندی‌ها، اجرای دیوارهای بدون عایق و سقف‌های نامناسب، طراحی نامناسب درها، پنجره‌ها، بازشوها و درز و شکاف بین آن ها، عدم استفاده از سیستم های سرمایشی و گرمایشی کم مصرف، عدم استفاده از پنجره‌های ۲ جداره، عدم استفاده از تهویه مناسب و عدم استفاده از نور طبیعی در ساختمان ها برای تامین انرژی خورشیدی و روشنایی اعلام می کنند.
به عقیده آنان، حدود ۲۱ درصد انرژی در ساختمان ها از طریق پنجره ها، ۲۱ درصد از طریق کف ساختمان ها و ۳۶ درصد از دیوارها اتلاف می شود که با جدیت در اجرای مقررات و ضوابط فنی مهندسی می توان جلوی بخش عمده ای از این اتلاف انرژی را گرفت.
کارشناسان حوزه ساخت و ساز و انرژی، استفاده از مصالح پیشرفته و فناوری های جدید در ساخت و ساز از جمله مصالح سبک و عایق حرارتی، استفاده از دستگاه های هوشمند تولید انرژی در ساختمان ها، نصب پنجره های ۲ جداره و فرهنگ سازی در جامعه برای صرفه جویی و استفاده بهینه از منابع انرژی را از جمله راهکارهای جلوگیری از هدر رفت انرژی و صرفه جویی در مصرف این منابع تجدید ناپذیر اعلام می کنند.
آگاه نبودن از جزئیات مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان از عوامل اتلاف انرژی در ساختمان هاست
رییس سازمان نظام مهندسی آذربایجان شرقی با بیان اینکه بیش از سه دهه از الزامی شدن مبحث ۱۹ مقرات ملی ساختمان در کشور می گذرد، می گوید: آگاهی کم زنجیره ساخت و ساز از جزئیات این مبحث و نحوه اجرای صحیح آن از عوامل اتلاف انرژی در ساختمان ها می شود.
«علیرضا معتمدنیا» می افزاید: مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان در سال ۱۳۷۰ به تصویب هیات وزیران رسید و مان‌های کشور الزامی شد اما به دلایلی مانند بی بهره بودن سازندگان ساختمان از کاهش هزینه های انرژی هنگام بهره برداری از ساختمان موجب شده این مبحث تاکنون به میزان اندکی در کشور اجرایی شود.
بی بهره بودن سازندگان ساختمان از کاهش هزینه های انرژی هنگام بهره برداری از ساختمان موجب شده تا مبحث ۱۹ تاکنون به میزان اندکی در کشور اجرایی شود.
وی اظهار می کند: این مبحث چندین بار بازنگری و نسخه نهایی مصوب آن در سال ۱۳۹۹ تهیه شده است و بر اساس آن برای ساختمان هایی که تا خرداد ۱۴۰۲ مبحث ۱۹ را رعایت نکرده باشند، پایانکار صادر نخواهد شد.
رییس سازمان نظام مهندسی آذربایجان شرقی می گوید: در این راستا سازمان نظام مهندسی ساختمان استان براساس ضوابط مندرج در مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان اقدام به ایجاد کمیسیون و بخش مبحث ۱۹ در این سازمان کرده است.
معتمدنیا، ادامه می دهد: این کمیسیون نسبت به مطالبه حداقل مدارک مورد نیاز جهت اخذ پروانه ساختمان، گواهی صلاحیت مهندس یا شرکت طراح، چک لیست انرژی، چک لیست کنترل پوسته خارجی ساختمان، نقشه های ساختمان، مشخصات فیزیکی مصالح و سیستم های عایق حرارت مورد استفاده در ساخت اجزای پوسته خارجی ساختمان و مشخصات فنی سیستم ها تاسیسات گرمایی، سرمایی، تهویه، تهویه مطبوع، تامین آب گرم مصرفی و روشنایی مورد استفاده در ساختمان‌ها گام بر می دارد.
وی یادآوری می کند: برگزاری دوره های آموزشی و همایش های تخصصی برای زنجیره ساخت و ساز می تواند در افزایش دانش و مهارت های آن ها برای اجرای مبحث ۱۹ و جلوگیری از اتلاف انرژی در ساختمان ها کمک کند و در این راستا در یک سال گذشته بیش از ۱۰ هزار نفر از اعضای این سازمان در رشته های عمران، معماری، برق و مکانیک در دوره های مربوطه شرکت کرده و موفق به کسب گواهینامه های لازم شده اند.
رییس سازمان نظام مهندسی آذربایجان شرقی می گوید: همه ما به عنوان مهندسان و دست‌اندرکاران صنعت ساختمان، مسوولیت داریم تا با رعایت اصول مبحث ۱۹ به بهینه سازی مصرف انرژی و حفظ محیط زیست کمک کنیم.
معتمدنیا، می افزاید: با توجه به اینکه آینده صنعت ساختمان و کسب و کارهای وابسته به آن با محوریت انرژی خواهد بود، همه افراد فعال در این حوزه باید با استفاده از منابع آموزشی موجود و شرکت در دوره‌ها و همایش‌های تخصصی، دانش و مهارت‌های خود را به روز و ارتقا دهند.
استفاده از ابزارهای مدیریت هوشمند انرژی ساختمان نیاز اساسی برای جلوگیری از اتلاف انرژی است
استادیار گروه معماری و شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز با اشاره به رشد نگران کننده میزان مصرف انرژی در کشور می گوید: صنعت ساختمان سهم عمده از میزان مصرف انرژی را به خود اختصاص داده است.
«میرسعید موسوی»، با بیان اینکه عمده مصرف انرژی در صنعت ساختمان مربوط به دوران ساخت و بهره برداری است، می افزاید: بکارگیری ابزارهای مدیریت هوشمند انرژی ساختمان باید به عنوان یک نیاز اساسی برای جلوگیری از اتلاف انرژی در این صنعت مورد توجه قرار گیرد.
بیشتر بخوانید
- اتلاف انرژی و سالمندی؛ دو بحران اصلی کشور در ۱۰ سال آینده
- ریشه ناترازی انرژی ایران در تولید کم نیست، در هدررفت انرژی است
- ایران نهمین مصرف‌کننده انرژی در جهان
- مصرف برق کولر آبی نسل جدید با الکتروموتورهای رونمایی شده در تبریز یک دهم کولرهای گازی است
- پرداخت سالانه ۱۰۰ میلیارد دلار یارانه انرژی/ فرصت صادرات ۱۰ میلیارد دلاری بنزین از دست رفت
- بهره‌وری در حوزه انرژی اولویت اول کشور است
پنجره ها از عمده ترین محل های اتلاف انرژی در ساختمان هاست
استادیار گروه مهندسی مکانیک دانشگاه آزاد بناب نیز پنجره های ساختمان را از عمده ترین محل های دارای اتلاف انرژی در ساختمان ها اعلام کرده و می گوید: این محل ها سبب هدررفت بخش عظیمی از انرژی مورد استفاده در ساختمان ها در طول سال می شود.
«مهدی ثقفی» می افزاید: علاوه بر انتخاب جنس مناسب و کیفیت مطلوب ساخت پنجره، توجه به نحوه صحیح نصب نیز در فرایند ساخت ساختمان، در جلوگیری از اتلاف انرژی از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
علاوه بر انتخاب جنس مناسب و کیفیت مطلوب ساخت پنجره، توجه به نحوه صحیح نصب نیز در فرایند ساخت ساختمان، در جلوگیری از اتلاف انرژی از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
وی با تاکید بر اینکه ترموگرافی در تشخیص اشکالات و عیوب فرآیند نصب پنجره می تواند بسیار مفید باشد، اظهار می کند: از این روش در جهت شناسایی نقاط دارای اتلاف حرارتی و صحت عملکرد پیمانکار در راستای کاهش مصرف انرژی ساختمان در طول بهره برداری استفاده می شود.
انعطاف پذیری مصالح هوشمند در کاهش اتلاف انرژی در ساختمان ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است
استادیار گروه معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد مراغه نیز با بیان اینکه همواره انرژی و نحوه استفاده مناسب از آن در معماری مورد توجه طراحان صاحب اندیشه است، می گوید: توجه به اثرات مخرب مصرف بی رویه انرژی بر اقتصاد و محیط زیست که درصد قابل توجهی از آن مربوط به ساختمان هاست، امری ضروری است و این موضوع بیش از پیش باید مورد توجه بهینه سازی انرژی در ساختمان ها قرار گیرد.
«میترا هنرجو»، می افزاید: انعطاف پذیری مصالح هوشمند و قابلیت تغییر آن ها در مقابل تغییرات شرایط محیطی در کاهش اتلاف انرژی در ساختمان ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است و این موضوع موجب شده تا بهینه سازان در بخش ساختمان به آن توجه کنند.
