افسردگی شایعترین مشکل سلامت روان در زنان

به گزارش تریبون تبریز، سلامت زنان تاثیر بسیار زیادی بر سلامت جامعه و خانواده دارد و از بسیاری مشکلات و آسیب های اجتماعی پیشگیری می کند.
زنان نیمی از جمعیت کشورمان را تشکیل می دهند و توجه به سلامت آنان از اهمیت زیادی برخوردار است بنابراین باید حل مشکلات و مسائل مربوط به آنان نیز در دستور کار مسوولان و متولیان امر قرار گیرد.
با توجه به اهمیت این مساله، هفته ملی سلامت بانوان ایران از ۲۴ تا ۳۰ مهرماه از سوی معاونت بهداشت وزارت بهداشت با شعار “بانوی سالم، مادر سالم، نسل سالم” نامگذاری شده است.
به همین منظور خبرنگار ایرنا با “رحیمه حسین خانی کارشناس مسئول سلامت میانسالان و سالمندان معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی زنجان” گفت و گو کرده است.

چه موضوعاتی برای سلامت زنان اهمیت دارد؟
هم اکنون سرطان پستان و روده بزرگ از سرطان های شایع زنان در ایران بوده و بالاترین میزان مرگ و میر در اواخر میانسالی به علت سرطان پستان است درحالیکه می توان با خود ارزیابی ماهانه پستان، انجام ماموگرافی پس از ۴۰ سالگی و آزمایش بررسی خون مخفی در مدفوع از ۵۰ سالگی به بعد در افراد بدون سابقه خانوادگی سرطان گوارشی به شناسایی زودهنگام بیماری کمک کرد و از پیشرفت آن جلوگیری نمود.
یکی دیگر از مسائل مربوط به زنان سلامت باروری بوده و مشکلات سلامت جنسی و باروری مسئول یک سوم مسائل بهداشتی زنان از ۱۵ تا ۴۴ سالگی است.
سازمان جهانی بهداشت سلامت جنسی را «وضعیتی از رفاه جسمی، روانی و اجتماعی در رابطه با تمایلات جنسی تعریف می کند که نیازمند رویکرد مثبت و محترمانه نسبت به روابط جنسی است» در واقع اختلال عملکرد جنسی معمولا چندعلتی بوده، اما یکی از دلایل مهم آن وجود انتظارات غیرواقع بینانه در همسر است.
از طرفی اگرچه در حال حاضر بسیاری از زنان از مراقبت های دوران بارداری و زایمان بهره مند می شوند اما این مزایا به همه جا تعمیم نمی‌یابد، هنوز هم زنان بر اثر عوارض بارداری، سقط و زایمان جان خود را از دست می دهند در حالیکه امکان پیشگیری از بسیاری از این مرگ‌ها وجود دارد.
عفونت های مقاربتی نیز از جمله موارد مهم در زنان است، اهمیت محافظت در برابر عفونت اچ آی وی و ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) (شایع ترین STI در جهان) بر کسی پوشیده نیست، اما انجام اقدامات پیشگیرانه و درمان بیماری هایی مانند سوزاک، کلامیدیا و سیفلیس نیز حیاتی است.

میزان سلامت روان در زنان در مقایسه با مردان چگونه است؟
یکی از مسائل مهم در این قشر خشونت است، زنان می توانند در معرض طیفی از اشکال مختلف خشونت فیزیکی یا جنسی توسط شریک زندگی یا شخص دیگری قرار بگیرند.
امروزه در دنیا از هر سه زن زیر ۵۰ سال، یک نفر خشونت فیزیکی یا جنسی را تجربه کرده است که بر سلامت جسمی و روانی آنها تأثیر می گذارد. این موضوع برای سازمان های بهداشتی مهم است که نسبت به خشونت هوشیار باشند تا بتوانند به پیشگیری از آن کمک کنند و همچنین از افرادی که آن را تجربه می کنند حمایت کنند.
مورد دیگر سلامت روان زنان است، شواهد حاکی از آن است که زنان بیشتر از مردان برای تجربه اضطراب، افسردگی و شکایات جسمانی مستعد هستند.
افسردگی شایعترین مشکل سلامت روان زنان محسوب می شود بنابراین کمک به حساس کردن زنان نسبت به مسائل مربوط به سلامت روان و دادن اعتماد به نفس به آنها برای کمک گرفتن، حیاتی است.
بیماری‌های غیرواگیر هم این قشر را به خود معطوف کرده است و هنوز هم اجازه نمی دهد زنان زیادی به ویژه در کشورهای با درآمد کم و متوسط سن بالاتر از ۶۵ سال را تجربه کنند.
کمک به دختران و زنان برای اتخاذ سبک زندگی سالم در مراحل اولیه، کلید زندگی طولانی و سالم است. در ایران براساس آخرین پیمایش عوامل خطر بیماری های غیر واگیر در سال ۱۴۰۰، ۳۱ درصد زنان ایرانی چاق و فقط ۲۸ درصد زنان ایرانی دارای وزن مناسب هستند.
همچنین ۳۳ درصد زنان ایرانی سابقه فشار خون بالا دارند، ۵۱ درصد زنان ۵۵ تا ۶۴ سال مبتلا به فشار خون بالا بوده یا سابقه آن را داشته اند درحالیکه با تغییرات گام به گام و مستمر در شیوه زندگی (تغذیه و فعالیت بدنی) می توان از ابتلا به تمام این بیماری ها پیشگیری کرد که طبق تحقیقات جدید ارتباط آن به سبک زندگی انسان ها اثبات شده است.

میزان فعالیت بدنی توصیه شده از سوی سازمان بهداشت جهانی برای زنان چگونه است؟
سازمان بهداشت جهانی برای کودکان، نوجوانان، بزرگسالان، سالمندان، زنان باردار و مادران پس از زایمان انجام فعالیتهای بدنی را توصیه کرده است.
طبق آمارهای ارائه شده نزدیک به یک سوم بزرگسالان جهان ۳۱ درصد کم تحرک هستند بدین مفهوم که توصیه سازمان جهانی بهداشت WHO مبنی بر حداقل ۱۵۰ دقیقه فعالیت بدنی با شدت متوسط در هفته را انجام نمی دهند.
کم تحرکی، پنج درصد از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۲ افزایش داشته است و در صورت ادامه این روند، میزان انجام نشدن فعالیت بدنی به ۳۵ درصد در سال ۲۰۳۰ خواهد رسید.
در جهان، تفاوت های سنی و جنسی در میزان کم تحرکی وجود دارد و کم تحرکی زنان به طور میانگین پنج درصد بیشتر از مردان است. این میزان از سال ۲۰۰۰ تغییری نکرده، بعد از ۶۰ سالگی، میزان کم تحرکی هم در مردان و هم در زنان افزایش می یابد.

نقش رسانه ها بر سلامت جسمی زنان چیست؟
تاثیر مثبت رسانه ها می تواند آگاهی زنان از سلامت جسمی خود و ابعاد آن شامل سلامت بلوغ، سوءتغذیه و چاقی، مراقبت های دوران بارداری و پس‌ از آن، بیماریها و سرطانهای زنان را افزایش دهد.
این رسانه ها می توانند بر افزایش توانایی بالقوه هنگام بیماری برای اخذ تصمیم های آگاهانه، کاهش خطرات تهدیدکننده سلامت، افزایش پیشگیری از بیماری ها، ارتقای کیفیت زندگی و سطح مراقبت از خود، حفظ و ارتقای سلامت خانواده و جامعه و افزایش شادابی، شادکامی و نشاط اجتماعی زنان موثر باشند و عوامل خطرساز در زمینه بروز بیماری های جسمی و روانی را به زنان و دیگر اعضای جامعه اطلاع رسانی کنند.
از طرفی تاثیر منفی رسانه ها در شبکه های اجتماعی، ماهواره‌ای و فضای مجازی در زمینه موضوعات سلامتی وجود دارد و می تواند کاربران آنها به ویژه نوجوانان و جوانان را تحت تاثیر قرار دهد.
تبلیغات اغوا کننده و باورهای غلط در زمینه زیبایی، اندام مناسب و مصرف داروها و تجویز شیوه های نادرست سبک زندگی و مغایر با فرهنگ ایرانی اسلامی از جمله این موارد است.