مجتمع مس سونگون ورزقان یکی از مجموعه‌های ارزشمند معدنی در آذربایجان شرقی محسوب می‌شود که با پنج میلیارد تن ذخایر شناسایی شده و هشت الی ۹ درصد اکتشاف، بزرگترین معدن مس ایران و خاورمیانه است. بالای ۹۰ درصد از عوایدی این معدن عظیم طی سال‌های گذشته به جیب کرمان و تهران(که دارای صنایع تبدیلی مس هستند) می‌رفت و سهم مردم استان و به خصوص شهرستان ورزقان بسیار ناچیز بود.
شاید هیچ کسی تصور نمی‌کرد که مقصد اول رئیس جمهور در سفر نخست به آذربایجان شرقی، دیدار با کارگران این معدن و شنیدن مشکلات آن‌ها باشد. اما این امر با پیگیری و همراهی مسئولان ارشد استان و خواسته مردم محقق شد و دستوری که سالیان سال منتظر آن بودند، صادر شد.
پس از صدور دستور «استقلال مس سونگون» توسط ریاست جمهوری در ۱۲ خردادماه سال گذشته، اقدامات برای تحقق این امر با جدیت پیگیری شد و پس از ماه‌ها انتظار در بهمن ماه ۱۴۰۱، نخستین اقساط مالیات پرداختی این معدن به حساب استان واریز شد. نکته جالب اینجاست که از اواخر دهه ۶۰ با آغاز اکتشافات در این معدن تاکنون، حتی ریالی از مالیات پرداختی آن وارد استان نشده بود.
با تداوم روند استقلال مس سونگون و حل مسائل مربوط به سهامداران، پروژه‌های سرمایه گذاری این شرکت نیز یک به یک به روی مدار آمدند. به طوری که مس سونگون موفق شد مجوز نخستین «شرکت پروژه» عام المنفعه( پروژه تغلیظ فاز سه مس) سازمان فرابورس را کسب کند.
به گزارش تریبون تبریز به نقل از ایسنا، محمد کلامی، معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار آذربایجان شرقی در اردیبهشت ماه سالجاری در نشست هم اندیشی با اصحاب رسانه، در خصوص آخرین وضعیت شرکت مس سونگون، گفت: استقلال مس آذربایجان در مجمع صنایع مس ایران مصوب شده اما سهامداران به شرط معاف از مالیات شدن این سهام با انتقال موافق هستند. این موضوع باید در جلسه سران قوا مصوب شود و سرفصل این امر نیز باز شده است. مس سونگون انواع برنامه‌ها را برای امسال عهده دار شده که شامل افزایش تولید کاتد، احداث نیروگاه خورشیدی، اتوبان، ورزشگاه ورزقان و فاضلاب شهر ورزقان می‌شود.
وی هم‌چنین تاکید کرد: منافع آذربایجان و تبریز مهم است و در تلاش هستیم که منافع به استان بازگردد اما باید قبول کرد که این امر یک پروسه طولانی است ولی از سویی تضاد منافع هم وجود دارد. اگر استقلال مس آذربایجان به دستور رئیس جمهور شروع شده نتیجه خواست همگانی است و در راس آن استاندار و امام جمعه تبریز نیز آن را راهبری کردند.
برنامه‌های پیش روی شرکت مس سونگون آذربایجان
وی خاطرنشان کرد: اقتصاد معدن تنها دو درصد از ارزش افزوده استان را شامل می‌شود و این رقم باید افزایش یابد. در شورای برنامه ریزی استان، ایجاد شهرک مس در ورزقان نیز مصوب شده و از سویی بزرگترین نیروگاه خورشیدی کشور نیز توسط مس سونگون در هریس احداث می‌شود؛ هم‌چنین بزرگترین مزایده معدنی را به زودی برگزار می‌کنیم.
کلامی هم‌چنین در جلسه کارگروه توسعه صادرات غیرنفتی آذربایجان شرقی در تاریخ بیست و سوم خردادماه نیز اعلام کرد که در حال حاضر ۲.۷ درصد منابع بانکی کشور در استان قرار دارد و اگر حساب‌های شرکت مس به استان منتقل شود مطمئناً جهش ویژه‌ای در منابع بانکی ایجاد خواهد کرد به‌طوری‌که با افزایش اعطای تسهیلات بانکی، بخش خصوصی از این موضوع منتفع می‌شود.
وی هم‌چنین با بیان این‌که درآمد مالیاتی استان با تشکیل شرکت مس حدود ۴۰ درصد افزایش خواهد یافت که در این زمینه عمدتاً مالیات بر ارزش‌افزوده در عمران شهری هزینه می‌شود گفت که شرکت مس طی دو سال در استان ۱۸۰ همت سرمایه‌گذاری می‌کند و کارخانه‌هایی که ذیل تشکیل شرکت مس آذربایجان ایجاد خواهد شد، صنعتی جدیدی را در استان شکل خواهند داد.
تولید اولین محموله کاتد مس سونگون در ۱۴ خرداد
گفتنی است که اولین محموله کاتد مس در مجتمع سونگون در تاریخ ۱۴ خردادماه سال جاری به تولید رسید؛ بر این اساس بزرگترین گام در وعده دولت سیزدهم در امر جلوگیری از خام‌فروشی برداشته شد.
و در نهایت در ۱۸ خردادماه ۱۴۰۲ و همزمان با دومین سفر ریاست جمهوری به استان نیز محسن منصوری، معاون اجرایی رئیس جمهور در صفحه توییتر خود از تشکیل رسمی شرکت مستقل «مس سونگون آذربایجان» خبر داد و حجت الاسلام رئیسی، رئیس جمهور در دیدار مردمی در تبریز گفت که «استقلال شرکت مس سونگون را اعلام می‌کنم.»
استقلال مس سونگون به چه معناست ؟
حال اما باید دید که معنی استقلال مس سونگون چیست و وقتی می‌گوییم شرکت مس سونگون استقلال یافته، یعنی به طور کامل از زیرمجموعه شرکت صنایع ملی مس ایران خارج شده و یا شرایط دیگری دارد. برای پاسخ به این سوال گریزی به صحبت‌های مدیرعامل این شرکت می‌زنیم.
معبود عباسزاده، مدیرعامل شرکت مس سونگون آذربایجان(شمسا) در نشست خبری اخیر خود در تشریح ماجرای استقلال یافتن این شرکت، اظهار کرد: با تشکیل شرکت مس سونگون آذربایجان (شمسا) قانون تجاری کاملا بر این شرکت حاکم بوده و طبق آن بایستی، شرکت دارای سهام باشد و در مسیر قانونی نیز حداقل سه شریک حقیقی برای آن ثبت شود.
وی با اشاره به انتخاب پنج هیات مدیره این شرکت از میان آذربایجانی‌ها، تشریح کرد: این اعضای هیات مدیره شامل بنده، فارغ التحصیل رشته مدیریت از دانشگاه یزد، آقای مالکی فوق لیسانس معدن از دانشگاه شهید باهنر کرمان، آقای بهروزی مدیرکل امور اقتصادی استان، آقای محمودی دکترای معدن و آقای صباغی دکترای مکانیک از دانشگاه صنعتی شریف هستیم.
۱۰۰ درصد سهام مس سونگون متعلق به شرکت صنایع ملی مس است
وی تاکید کرد: بر اساس اقدامات قانونی انجام گرفته اکنون ۱۰۰ درصد سهام شرکت مس سونگون مال شرکت ملی مس ایران بوده و خود شرکت مس سونگون فعلا یک شرکت سهامی خاص است.
عباسزاده ادامه داد: شرکت مس سونگون آذربایجان هم‌چون سایر هلدینگ‌ها و شرکت‌های زیرمجموعه آن‌ها در کشور، ارتباطی مشابه با شرکت ملی مس ایران دارد. از زمان تشکیل شرکت به بعد تمامی دارایی‌های جدید معدن و پروژه‌ها برای مس سونگون بوده و دارایی‌های قبلی هم ارزشگذاری و به این شرکت انتقال می‌یابند.
وی تاکید کرد: بر اساس قانون، معادن قبلی قابلیت واگذاری نداشته و برای سهامداران شرکت ملی مس خواهند بود اما معادن جدید ازآن سونگون است. از الان به بعد، صورت‌های مالی شرکت سونگون به صورت تلفیقی تنظیم شده و هیچ مشکلی از این بابت وجود ندارد.
آغاز پذیره نویسی شرکت مس سونگون تا ۲ماه دیگر
عباسزاده از آغاز پذیره نویسی شرکت مس سونگون تا دو ماه دیگر خبر داد و در خصوص مزیت‌های تبدیل مجتمع به شرکت مس سونگون نیز خاطرنشان کرد: تمامی سود و درآمد حاصل از فروش مس از الان به بعد در استان ثبت می‌شود در حالی که قبلا فروشی در استان ما ثبت نمی‌شد، به این منظور، ارزش افزوده فروش مس نیز به استان می‌آید و خروجی آن ارزش افزوده نیز بر زیرساخت‌های توسعه‌ای شهرستان تخصیص می‌یابد.
تصمیم گیری در مورد تمامی عایدات فروش مس به دست خودمان است
وی افزود: قبلا نماینده مجتمع در شرکت ملی مس حضور داشته و مس سونگون تنها اجازه تصمیم گیری برای حداکثر ۱۵ میلیارد تومان در آمد خود جهت مسئولیت‌های اجتماعی را داشت در حالی که اکنون آیین نامه‌های مالی و معاملاتی در اختیار خود سونگون قرار می‌گیرد و تصمیم گیری در مورد تمامی عایدات فروش مس به دست خودمان است.
بر این اساس می‌توان گفت که شرکت مس سونگون با استقلال خود از زیرمجموعه شرکت ملی صنایع مس ایران خارج نشده بلکه مثل سایر هلدینگ‌ها، از این به بعد، عوایدی که از سوی مس سونگون کسب می‌شود و مالیات‌های پرداختی و تصمیم گیری در خصوص نحوه خرج کردن درآمدهای این شرکت به دست هیات مدیره و در داخل آذربایجان شرقی متمرکز می‌شود.
از این رو امید است که درآمدهای مس سونگون، این نعمت بی بدیل مردم خطه آذربایجان از این به بعد برای بهبودی آسایش و رفاه مردم منطقه خرج شود و شاهد آبادانی هر چه بیشتر این خطه از کشورمان باشیم.
