محمد قنبری در گفت‌وگو با خبرنگاران به مناسبت روز جهانی بدون دخانیات، با اشاره به شایع‌ترین نوع دخانیات خاطرنشان کرد: سیگار پر مصرف‌ترین انواع مواد دخانی در سراسر جهان است و متأسفانه آمار افراد سیگاری به خصوص در بین نوجوانان رو به افزایش است.
وی به دومین ماده دخانی یعنی تنباکو اشاره کرد و گفت: تنباکو در شکل‌های سنتی یا اسانس دار و معطر بوده که اخیرا بیشتر در بین جوانان و زنان رواج پیدا کرده و زنگ خطری برای آینده‌ای نه چندان دور می‌باشد.
وی به مواد تشکیل دهنده‌ی سیگار اشاره کرد و افزود: حدود ۶۰۰ عنصر در سیگار وجود دارد که هنگام سوختن آنها بیش از ۷۰۰۰ ماده شیمیایی تولید می‌شود، ۶۹ مورد از این مواد شیمیایی باعث ایجاد سرطان شده و بسیاری از آنها به شدت سمی هستند.
قنبری ادامه داد: استون ماده‌ای لکه بر، اسید استیک ماده‌ای در رنگ مو، آمونیاک پاک کننده خانگی، بنزن در ساخت رنگ و بوتان که یکی از ترکیبات هیدروکربنی بوده و چهار اتم کربن دارد و به عنوان مایع برای فندک استفاده می‌شود از مواد تشکیل دهنده سیگار هستند.
وی با اشاره به دیگر مواد تشکیل دهنده سیگار گفت: نیکوتین و مونوکسیدکربن از مواد تشکیل دهنده سیگار است؛ نیکوتین یک داروی سمی بوده که عنصر اصلی در حشره کش‌ها و اسپری‌هاست و در شکل خالص این ماده، تنها یک قطره از نیکوتین بر روی زبان می‌تواند کشنده باشد.
وی بیان کرد: استعمال دخانیات خطر ابتلا به سرطان دهان، مثانه، گلو، کلیه، گردن، رحم و لوزالمعده را افزایش می‌دهد.
رئیس گروه سلامت محیط و کار مرکز بهداشت آذربایجان شرقی با اشاره به بیماری‌هایی که با مصرف دخانیات ایجاد می‌شود، افزود: استعمال دخانیات باعث افزایش ضربان قلب، افزایش فشارخون، خطر ابتلا به بیماری‌های فشار خون، گرفتگی عروق و ایجاد حمله قلبی و سکته می‌شود و همچنین خطر ابتلا به زخم معده را افزایش داده که درمان آن در افراد سیگاری به سختی صورت می‌گیرد.
وی تصریح کرد: سالانه حدود ۶۰ هزار نفر در ایران به دلیل مصرف دخانیات جان خود را از دست می‌دهند این در حالی است که سالانه به طور میانگین بیش از ۴۰ هزار میلیارد تومان در اثر استعمال دخانیات در کشور هدر می‌رود و بیش از ۶۰ هزار میلیارد تومان صرف هزینه‌های بهداشتی و درمانی ناشی از مصرف دخانیات می‌شود، با این حساب، هزینه مصرف دخانیات برای کشور بیش از ۱۱۰ هزار میلیارد تومان تخمین زده می‌شود.
وی با ابراز نگرانی از روند رو به افزایش مصرف دخانیات بین نوجوانان، جوانان و بانوان گفت: بر اساس مطالعات صورت گرفته میزان شیوع مصرف دخانیات در کشور در زنان ۴/۴۴ درصد و در مردان ۲۵/۸۸ درصد بوده است، اگر چه روند مصرف دخانیات نسبت به گذشته در کل کندتر شده اما هنوز روند رو به رشد ادامه دارد.
قنبری ادامه داد: روند مصرف قلیان افزایشی است و این زنگ خطر را به صدا در می‌آورد که در گروه‌های تاثیر گذار در آینده مصرف دخانیات روند افزایشی به خود می‌گیرد.
وی افزود: از سال ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۰، روند افزایشی مصرف دخانیات در گروه سنی ۱۸ تا ۲۴ سال زنان ۹۰ درصد و در بین مردان ۳۴ درصد است.
وی تصریح کرد: روند افزایش مصرف دخانیات در همین سال در گروه سنی ۲۵ تا ۳۴ سال در بین مردان ۱۵/۰۶ درصد و در بین زنان ۹۰/۸۸ درصد افزایش یافته است.
وی به عمده علل‌های گرایش نوجوانان به دخانیات اشاره کرد و گفت: رفع عصبانیت، کنجکاوی، کمبود محبت در خانواده، عشق زود هنگام، تحریک صحیح ناخواسته از طرف والدین و … که برای جلوگیری از گرفتارشدن جوانان و نوجوانان در دام دخانیات بایستی با مطالعات روانشناختی، آموزش‌های لازم را از سنین نوجوانی به آنها القا کنیم.
وی با اشاره به اینکه بیشتر مصرف‌کنندگان سیگار و قلیان، مهمترین دلایل مصرف این مواد را تفریح و لذت‌جویی می‌دانند، اظهار کرد: زشتی‌زدایی از مصرف سیگار در جامعه باعث شده که سن مصرف کاهش پیدا کند که علت اصلی این زشتی‌زدایی‌ها در فیلم‌ها و سریال‌ها نمایان است و از طرفی در جامعه ما با کمال تأسف برخی از نوجوانان و جوانان مصرف سیگار را نشانه امروزی بودن تلقی می‌کنند.
قنبری فروش نخی سیگار در مغازه‌ها را بستر اصلی رواج مصرف سیگار در بین نوجوانان دانست و افزود: علیرغم وجود قوانین لازم برای برخی از ارگان‌ها، اما آنها به وظایف قانونی خود عمل نمی‌کنند و در حال حاضر دختران جوان در انظار عمومی سیگار مصرف می‌کنند که اگر با این وضعیت مقابله نشود جمعیت دختران سیگاری از پسران سبقت خواهد گرفت.
وی متذکر شد: فراهم‌سازی زمینه برای پر کردن اوقات فراغت و ایجاد زمینه‌های اشتغال در کاهش گرایش جوانان به استعمال سیگار همچون دیگر آسیب‌های اجتماعی نقش بسیار مهمی در کنترل و پیشگیری از مصرف دخانیات دارد.
وی با ارائه راهکارهایی که می‌توانیم ۹ خرداد ماه، روز بدون دخانیات را در جامعه فرهنگ سازی کنیم، اظهار کرد: با برگزاری مراسمات و جلسات، همایش‌ها، برگزاری مسابقات گوناگون به صورت سراسری با هماهنگی شرکت‌ها و ارگان‌های ذیربط شامل فرمانداری، مراجع قضایی و … این روز در جامعه نهادینه می‌شود.
